Hazırlayan: Damla Hasanreisoğlu
Kapak Görseli: How The Grinch Stole Christmas
Fotoğraflar: ABC, NBC, IMDB, Everett Collection, Alamy, Getty Images, Ellen Degeneres
Yılbaşı ruhunun en ironik, en neşeli geleneğini konuşacaksak eğer hiç şüphesiz çirkin Noel kazakları deriz. Her yıl aynı döngü. “Bu sene almayacağım” diyorsun, sonra bir bakmışsın yine kar tanesi aplikeleri, dev bir rengeyiği burnu ya da göz kırpan Noel Baba figürü poşette seninle eve geliyor.
Çünkü bu kazaklara karşı hissettiğimiz aşk/nefret ilişkisi hiç değişmiyor. Sadece iki hafta giyiyoruz hatta belki sadece bir partide ama o anlar bütün yılın ciddiyetine ara verme hissi kadar değerli oluyor. Kabul edelim, bu kazaklar sadece kıyafet değil; küçük bir kaçış, hafif bir delilik, bolca da nostalji. Çocukluğumuzda geçirdiğimiz yılbaşılarının parlak ışıkları, rengarenk süslemeleri, televizyon karşısında pinekleme hali. Hepsi bu kazakların içinde yeniden canlanıyor. Ve evet, kim ne derse desin bu çirkinlik inanılmaz bir terapi gibi.
Herkesin çirkin kazak partilerini hâlâ komik bulan, bunu asla unutmayan ve her aralıkta WhatsApp grubuna o meşhur mesajı atan bir arkadaşı vardır mutlaka: “Hadi, bu sene de yapıyoruz.” Kaçış yok. Geçen seneki kazağı atmanın kötü bir fikir olduğunu hatırlatan bir arkadaş grubu varsa, bilin ki doğru topluluktasınız. İtiraf ediyorum, bu yıl o mesajı atan kişi ben oldum!
Dünyanın dört bir yanındaki çirkin kazak furyası da cabası. Jimmy Fallon’ın “Tonight Show”da her yıl düzenlediği “12 Days of Christmas Sweaters” ritüeli, sahneye her gün yepyeni bir aşırılık çıkarıyor: dev yakalar, ışık saçan aplikeler, üç boyutlu şeker kamışları. Hatta Londra’daki Madame Tussauds, İngiltere kraliyet ailesinin balmumu figürlerini bile bu gelenek uğruna “çirkin” kazaklarla donatmıştı. Kraliçeden corgi’lerine kadar herkes ve her şey bu şölenin bir parçasıydı. 2016 yılında yaptıkları Rihanna’dan Miley Cyrus’a, Taylor Swift’ten Snoop Dogg’a kadar uzanan balmumu figürleri serisi de bu eğlenceli uygulamadan nasibini almıştı.
İKONİK ÇİRKİN KAZAK ARŞİVİ
Çirkin Noel kazakları sadece bir yılbaşı geleneği değil, aynı zamanda popüler kültür tarihinin küçük ama unutulmaz sahne hırsızları. Sinemadan televizyona, romantik komedilerden sitcom’lara kadar her yılbaşında karşımıza çıkan o abartılı örgüler, ekranda göründüğü anda hikayeye bambaşka bir sıcaklık katıyor.
En ikonik anlardan biri, “Bridget Jones’un Günlüğü” serisinde Colin Firth’ün canlandırdığı Mark Darcy’nin üzerindeki geyikli kazak, sadece çirkin olmakla kalmadı, modern sinema tarihinin en tanınan yılbaşı look’larından birine dönüştü. O kazak, aslında Darcy’nin tüm utangaçlığı, sakarlığı ve romantikliğinin örgüye bürünmüş haliydi.
Yılbaşı “kitsch”inin daha karikatürize bir versiyonunu ise “Grinch” filmi taşıdı. Grinch’in aşırı neşeli kazaklara olan tahammülsüzlüğü ve her şeye rağmen Noel ruhuna teslim oluşu, bu kazakların ironi dolu DNA’sını müthiş özetliyor. İroni demişken, “Ugly Betty” dizisi zaten tüm moda ironi dünyasının baş tacı. Sadece kazak değil, çirkinlik kültürünün başlı başına bir moda diline dönüşmesinin pop kültürdeki en parlak örneklerinden biri.
Bazı sahneler aile kaosunun yılbaşı sıcaklığına bırakılışı hissiyle akıllarda kaldı. “Modern Family”de Dunphy’ler ve özellikle Jay ile Cam’in ailesi, çirkin kazak temasının en tatlı sitcom yansımalarından birini verdi. “How I Met Your Mother”da Marshall ve Lily’nin çift olarak “tatlı-çirkin” kazaklara düşkünlüğü ise yılbaşı romantizminin eğlenceli bir yan hikayesi gibiydi.
“Modern Family”de Dunphy ailesinin görüntülü konuşma yaptığı o sahne, yılbaşı ruhunun en tatlı hali. Her biri ayrı telden çalsa da renkli kazakların yarattığı o minik kaos, aile olmanın sıcaklığını bir anda hissettiriyor.
Romantik komedi evreni de elini taşın altına koydu. “Falling for Christmas”da Lindsay Lohan’ın canlandırdığı Sierra Belmont’un, amnezi sonrası kusursuz şıklığından çıkarak bir anda tatlı örgülere yönelmesi, çirkin kazakların modadaki dönüşümünü modern bir masal gibi aktardı. “A Shoe Addict’s Christmas”da Jean Smart’ın ışıl ışıl kazakları da bu “kitsch” evrenin bir başka ekran hazine detayı. Aile komedilerinden bahsedip “Home Alone”u (Macaulay Culkin) anmamak olmaz. McCallister’ların evindeki kaotik ama sıcak yılbaşı atmosferi, tüm o desenli kazakları pop kültürün hafızasına kazıdı.
Benzer şekilde “Deck the Halls”ta Kristin Davis ve ailesinin aşırı dekorasyon tutkusu, kazakların bu fazla ama iyi ki fazla hissini müthiş pekiştiriyordu. Ve tabii ofis kaosunun yılbaşı versiyonu: “Office Christmas Party” Kate McKinnon’ın kurumsal disiplinin içine sıkışmış ama bir şekilde yılbaşı çılgınlığını kucaklayan karakteri, bu kıyafetin o “şu an aptalca görünüyorum ama çok mutluyum” hallerinin sinema karşılığıydı.
“Almost Christmas”, yıllar sonra aynı sofrada buluşan bir ailenin eski kırgınlıklarını komik ve sıcak bir yılbaşı atmosferinde harmanlayan, ve tabii ki çirkin kazaklarla geleneklere ışık tutan filmlerden.
Popüler kültürdeki tüm bu örnekler, çirkin Noel kazağını sadece bir giyim parçası olmaktan çıkarıp bir duyguya dönüştürdü: samimiyet, neşe ve biraz da umursamazlık. Ne kadar tuhaf olursa olsun ekranı yumuşatan bir tarafı var. Çünkü bu seçimler, karakterleri insanileştiriyor, bizi de onlara yaklaştırıyor.
ASLINDA HİÇ DE ÇİRKİN DEĞİL
Peki tüm bu coşkunun altında ne var? Aslında çok basit: kimsenin kendini ciddiye almadığı bir moda anı. Moda tarihinde her şeyin kusursuz olmasına alışığız, bu kazaklar ise kusursuzluğun tam zıddını savunuyor. Her şeyin özenli ve eksiksiz görünmesi gerektiği, estetik kaygıların tavan yaptığı bu dünyada, toplumun çizdiği “cool”luk normlarına biraz ara vermek gerekiyor. Bu yüzden bu yılbaşında “çirkin” olarak adlandırılan hiçbir şey gerçekten çirkin değil. Hepsi kasıtlı bir neşe manifestosu. Çünkü yılın bu döneminde hepimiz aynı gerçeği hatırlıyoruz: hayat çok hızlı, dünya çok karışık, ama ışıl ışıl bir kazak giymek, bir anlığına her şeyi basitleştiriyor. Bir gülümseme yaratıyor. Bir anı yaratıyor.
Ve işte tam da bu yüzden “ugly sweaters” aslında hiç de “ugly” değil. Yılbaşı ruhunun kendisi kadar sıcak, komik ve unutulmazlar.
