Şu Metabolizma Dedikleri

Kilo kontrolü için en kolay yöntem metabolizmanızı kontrol edebilmekten geçiyor.

ELLE ONLINE ELLE ONLINE 01 Temmuz 2010
Şu Metabolizma Dedikleri
Taktım ben bu metabolizmaya. şu yiyip yiyip kilo almayanlara da taktım. Zorla kilo aldırasım geliyor. Ben de öyle hava atardım ama, yaşın ilerlemesi metabolizmayı yavaşlatıyormuş işte. Acı acı öğrendim. Sonra Life Plus ve Dr. Ahmet Karaçam’ı keşfettim. Metabolizmamı nasıl hızlandıracağımı, biyolojik yaşımı, nasıl daha da genç olabileceğimi, nasıl güle oynaya kilo verebileceğimi, nasıl geri almayacağımı öğrendim. Metabolizmamın gerçek hızınıda öğrendim; ki bu işin püf noktası da bu ölçüm. Yani öyle duyuyordum sağdan soldan; insanların kollarına kalori yakma hızını ölçen holteri bir saat kadar takıp, “sen git, biraz dolaş gel” diyenleri bir türlü anlayamıyordum, saçma geliyordu bana. Ha, bir de bazı yerler bir saat bu holteri takmak için artı ücret de talep ediyorlarmış. Ama Lifeplus’da durum farklı. Çünkü gerçek, sağlıklı ölçüm için bu alet en az yedi gün, sadece duş haricinde sürekli kolunuzda kalıyor. Ancak, uyku, değişkenlik, hareketlerdeki farklılık, hatta seks sırasındaki enerji kaybınız -tabii istenirse- gözlemlendikten sonra gerçek sonuca yaklaşmak mümkün oluyormuş. (Üstelik bunun için ayrıca bir ücret talep etmiyorlar.) Ben de bütün merak ettiklerimi Dr. Ahmet Karaçam’a sordum.



METABOLİZMANIZ NE DURUMDA?




ELLE:
Metabolizma ne demek? Bazal metabolizma ne demek?


Dr. Ahmet Karaçam: Metabolizmanın kelime anlamı “yapım-yıkım” demektir. Başka bir deyişle, yaşamın sürdürülmesi sırasında, dışarıdan alınan maddelerin veya enerjinin vücudumuzun ihtiyacına uygun hale gelebilmesi için gerçekleşen tüm kimyasal olayları ifade eder. Bazal metabolizma, vücudumuzun istirahat halinde yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu veya yeterli gördüğü enerji miktarıdır ve günlük harcanan kalorinin % 60-80’ini oluşturur. Bazal metabolizma, kilo vermek isteyen bir kişinin beslenmesine dikkat ederek ne kadar zayıflayacağını belirleyen en önemli faktördür. ~



ELLE:
En büyük belirleyici olan metabolizma hızı nelerden etkilenir? Etkiler kısa sürede ortaya çıkar mı?


Dr.A.K.: Metabolizma hızındaki artma veya azalma, etkene göre değişmekle birlik-te genelde zaman alır.


Yaş: Gençlerde bazal metabolizma hızı yüksek, yaşlılardaysa daha düşüktür. Heron yılda bazal metabolizma hızı 2-4 azalır.


Cinsiyet: Kadınlara göre erkeklerde kas kitlesi fazla, yağ kitlesi daha düşük olduğundan, bazal metabolizmaları hızlıdır; kadınlardaysa metabolizma erkeklere oranla yavaştır.


Boy: Uzun-ince yapılı kişilerde bazal metabolizma hızı daha yüksektir.


Çocuklar ve hamilelerde, bazal metabolizma hızı yüksektir. Kilo arttıkça bazal metabolizma hızı göreceli olarak artar. Ateşli hastalıklarda bazal metabolizma hızı artar. Vücut ısısının her 0.5 derece artışı, metabolizma hızını yüzde 7 artırır. Stres hormonları artışıyla, bazal metabolizma hızı da artar. Egzersiz: Kalori harcatır, kasları geliştirir, bazal metabolizma hızı artar.


Sıcaklık: Havanın sıcak veya soğuk olmasıyla bazal metabolizma hızı artar. Açlık ve şok diyetlerde bazal metabolizma hızı azalır. Tiroid hormonu üretiminin artması durumunda bazal metabolizma hızı artar,azalmasında hız azalır. ~



ELLE:
Metabolizma hızı  nedir, nasıl işler?


Dr.A.K.: Metabolizma hızının en kısa ifadesi, vücudun aldığı besinleri enerjiye dönüştürme ve bu enerjiyi kalori olarak yakma kapasitesidir. Metabolizmanız hızlı çalışıyorsa, alınan besinler kolayca enerjiye dönüştürülüp, eksiksiz olarak yakılır. Eğer metabolizmanız yavaşsa, vücudun besinleri yakma veya enerjiye ve kaloriye değiştirme yeteneği  bozulur. Sonuçsa, yakılmayan fazla kaloriler, artan yağ ve istenmeyen fazla kilolar olur.





ELLE: Metabolizma hızı en sağlıklı şekilde nasıl hesaplanır?


Dr.A.K.:
Değişik formül ve metodlar var. Ancak bir kaçını birlikte kullanarak doğruya yaklaşıyoruz. Bazal metabolizma hızını Harris-Benedict Denklemi’nden yaklaşık olarak hesaplamak mümkün. Erkekler = 66+(13.7xKilogram olarak ağırlık)+(5xsantimetre olarak boy)-(6.8xyaş) Kadınlar = 655+(9.6xKilogram olarak ağırlık)+(1.7xsantimetre olarak boy)-(4.7xyaş) Yaklaşık dememin nedeni, aynı cins, aynı boy ve kiloda olanların metabolizma hızı aynı çıkar; ama gerçekte hepimizin yapısı ve hayat tarzı farklı olduğu için durum farklıdır. Bu nedenle bireye özel ölçümler gereklidir. En bilineni bio-impedans özelliği olan vücut sıvısından elektrik akımı geçirerek yapılan ölçümdür. Kolaylıkla yapılır, tartının kalibrasyonu, bulunduğu zemin ve dengede oluşu ölçümü etkiler. Bir diğeri, bireyin sakin bir odada uyur pozisyonda yaklaşık 20-25 dk. kaldığı, soluduğu havadaki harcadığı oksijen miktarından elde edilen ölçümdür. Uygulaması zaman almakla birlikte solunum yolu hastalığı, panik atağı vb. olmayan, seçilmiş vakalarda güvenilir bir yöntemdir.~


Bana göre en etkilisi, Amerika’da bir çok klinikte sorunlu hastalarda beslenme programına esas oluşturmak amacıyla kullanılan, takılı olduğu süre boyunca hareket düzeyi, istirahat süresi, uyku süresi, uyku etkinliği ve bunların her birinde harcanan enerjiyi doğrudan görebildiğimiz “metabolizma holteri” dediğimiz kol bandıdır.


Üzerindeki iki tip sensör sayesinde sağ kol üst kısmında takılı olduğu süredeki tüm bilgileri kaydediyor. Sonuçta özel grafik programıyla birlikte değerlendiriyoruz. Sorunun nerede olduğunu hastayla birlikte gördüğümüz için inandırıcılığımız yüksek, ikna da daha kolay oluyor. Sistem maliyetli ve sonuçları değerlendirmek yaklaşık bir saat sürüyor. Ben her şeye rağmen ek ücret talep etmeden bunu yedi gün, hatta daha uzun süre hastaya sunuyorum ve bu sürenin sonunda daha iyi sonuç alıyorum. Çünkü genelde yaşantıda her günün farklı özellikleri var.



ELLE:
Kişi bu holteri duş hariç sürekli takıyor. Seks yaparken de takıyorlar mı?


Dr.A.K.: Evet, takmak isteyen ve sonucu bilmek isteyenler var. İyi de oluyor. Çünkü ne kadar kalori harcadıklarını gördüklerinde bazen bunu yürüyüşe tercih ediyorlar!



METABOLİZMAYA GÖRE YAŞAM




ELLE:
Kişinin metabolizma hızı en doğru şekilde hesaplandı, problem belirlendi, kişiye özel beslenme ve aktivite programı belirlendi. Bu aşamadan sonra kişinin programı sağlıklı uygulamasını kolaylaştırmak için ne yapıyorsunuz?


Dr.A.K.: İlk görüşmemiz önemli. Yaklaşık iki, ikibuçuk saat sürüyor. Bu sürede doğumdan itibaren beslenme alışkanlıkları, hastalıkları varsa ameliyatları, kardeşler, anne-babaya ait hastalıkları, mevcut beslenme alışkanlıkları, aktivite durumu, zevk ve hobileri, her şeyi konuşuyoruz. Bu görüşme sırasında bilinçlendirmeyi hedefliyoruz. Hedef sadece bize gelen bireyin değil, birlikte yaşadığı insanların da alışkanlıklarını değiştirmeye yönelik. Amaç bunu hayatın geneline yayıp, kalıcı sonuç almak. İlk günler adapte olmakta zorluk yaşanabiliyor. İstendiğinde günde iki kez arayıp bilgi alıyoruz. E-mail ve cep mesajlarıyla öğün ara öğün hatırlatmaları yapıyoruz. Özetle hastaya yalnız olmadığını hissettiriyoruz. İki-üç haftadan itibaren başlayan olumlu değişiklikler de işi kolaylaştırıyor.~


ELLE: Kilo koruma programı nedir?


Dr.A.K.: Hedef, yukarıda normları verilen sınırlar içine girmek. Her bireyde süre ve hedef farklı. Çünkü yapı, alışkanlıklar, metabolizma farklı. Amaçlanansa, belli bir kilo aralığında kalmayı sağlamak. Zaten birlikte geçirilen sürede yapılanların sonucu ölçümlerle sergilendikçe, ilk görüşmede oluşan bilinç perçinleniyor. Bu süreçte bireyler kendi mönülerini kendileri oluşturuyor, bunları birlikte değerlendiriyoruz. Görüşme sıklığı haftalık veya 15 günlük olabiliyor.Tam güven oluşunca, bu defa ayda bir biz davet ediyoruz.



ELLE:
İdeal kiloya ulaşma ve anti-aging programı beraber uygulanan, birbirini tamamlayan bir durum mudur?


Dr.A.K.: Kesinlikle evet. Zaten hep “beslenme ve yaşam programı” dememin sebebi bu. Sağlıklı yaş almaya en azından beslenme, fiziksel aktivite adına zemin hazırlamak. Birçok tıp dalını ilgilendiren sağlıklı yaş alma konusunda görülen sıkıntılarda yardımcı ve yön göstericiyiz.



ASLINDA KAÇ YAŞINDAYIZ?




ELLE:
Biyolojik yaş nedir, nasıl hesaplanır?


Dr.A.K.: Kronolojik yaş, takvim üzerindeki yaştır. Biyolojik yaş bedeninizin, yaşam tarzınıza, genetik yapınıza ve tıbbi geçmişinize bağlı olan yaşıdır. Diğer bir ifadeyle, bedeniniz düşündüğünüzden genç yada yaşlı olabilir.



ELLE:
Biyolojik yaşı aşağıya çekecek bir yöntem var mı ve varsa nedir?


Dr.A.K.: Sağlıklı beslenmek, fiziksel aktiviteyi artırmak, bol su içmek, dostlarla hoş vakit geçirmek, mutluluk, içten, şen kahkaha… Hepsi bu.Daha fazla bilgi için www.lifeplus.com.tr~


METABOLİZMAYI HIZLANDIRMANIN PÜF NOKTALARI





3 ana ve 3 ara öğün olmak üzere toplam 6 öğün beslenmeliyiz. Almamız gereken toplam enerjiyi 6 öğüne bölerek, hem daha az acıkmış, hem de sık ve az yemek yiyerek sistem organlarını sürekli çalıştırmış oluruz. Böylece metabolizma hızı yavaşlamaz. Öğünlerde seçici olmalı, bize gerçekten fayda sağlamayacakları tüketmemeliyiz. Uzun süre aç kalmanın metabolizmayı yavaşlattığını unutmamalıyız. Kahvaltı, öğünlerin en önemlisidir. İyi bir kahvaltı metabolizmayı hızla harekete geçirir. Protein, sindirilmesi sırasında ihtiyacı olan enerjiyi, hazır alınmamışsa, mevcut yağ dokudan sağlar; bu da metabolizma hızınızı % 5-10 oranında artırır. Su içilmeli. Bilimsel olarak vücut ağırlığının %55’i sıvı olmalıdır. Bu nedenle su tüketimi önemli. Böylece dolaşım, sindirim, solunum sistemleri dengeli çalışacak, metabolizma hızlanacaktır. Diğer birçok içeceğin (çay, kahve gibi) diüretik etkisi de bulunduğundan, bunların sıvı dengesini olumsuz etkileyeceği unutulmamalı. 3-4 fincan yeşil çay. Yeşil çayın kalp basıncını artırmadan metabolizmanın hızlanmasına yardımcı olduğu son çalışmalarla biliniyor. Baharat tüketimini artırın. Özellikle kırmızı biber, tarçın ve hardal daha öne çıkanlar. Fiziksel aktiviteyi artırın. Son araştırmalar 30-45 dakika yürüyerek veya 10.000 adımdan fazlasını atarak, günde ortalama 500 kalori harcamayı öneriyor. Bu, yaklaşık 1.5 saatlik tempolu yürüyüşle sağlanabileceği gibi, gün boyu hareketlilikle de karşılanabilir. Zorlanmadan kaslarınızı çalıştırın. Kas dokusunun gelişimi önemlidir. Aktivitenin öncelikle aerobik olması gerekir. Yağları yakabilmek için mutlaka oksijene ihtiyaç var. Bu nedenle aktivite süresince rahat soluk alıp vermeli, mümkünse konuşmamalı. Kalp hızınızı mevcut hızından dakikada ortalama 20-30 civarında artıran ritmik yürüyüşler metabolizmayı hızlandırmanın iyi bir yolu. Düzenli aktivite ve dengeli beslenmeyi, kısa bir dönem kilo verme süreci yerine, hayatın geneline yaymaya çalışın. Hızlı kilo alıp vermelerden, Şok diyetlerden kesinlikle uzak durun. Doktorunuz tarafından önerilmeyen ilaçları asla kullanmayın: Zayıflamak adına piyasada mevcut yosun hapları, detoks likitleri, tiroid ekstreleri, amfetamin, sibutramin, efedrin gibi maddeleri kullanmamaya özen gösterin. ~



BUNLARA DİKKAT EDİN:




Çikolataaaaa...



Çikolata glisemik indeksi, kalorisi, yağ ve karbonhidrat miktarı son derece yüksek bir gıdadır. Doğrudan “Ye!” dememi beklemeyin! Ancak kesinlikle yenilecekse, bari “Bitter olsun, bir-iki küçük parçayı geçmesin!” deyip içinde bulunan antioksidanların faydasını düşünmeye çalışırım. Etkisini azaltmak için glisemik indeksi düşük meyveler kivi ve greyfurtu tavsiye ederdim ama busize cesaret vermesin.



Kahve, çay ve alkol...



Kahve, kafein içerir. Metabolizmayı hızlandırır, ancak dolaşım sistemi üzerinde stres oluşturur. Bu nedenle günde bir-iki fincan geçilmemeli. Günde 3 bardak siyah veya yeşil çayın, metabolizmayı hızlandırdığı, felç riskini beşte birden fazla, % 21 oranda azalttığı yolunda yayınlar var. Fazlasının demir emilimini azalttığı, diüretik etki nedeniyle sıvı kaybına neden olduğu bilinir. Alkolse yüksek kalorisi nedeniyle yağ olarak depolanır. Her üçü de fazla kaçırıldığında, bol su tüketmeli ve bunların hızla vücuttan atılımı sağlanmalı.



Süt ürünleri ve gaz...



Yoğurt, genel süt ürünleri içerisinde daha az gaz yapanı. Oda sıcaklığında, yağsız ve tahıllı gevreklerle tüketilirse gaz oluşumu daha da azalır. Yiyeceklerin gaz yapmasını önlemek için uzun çiğnemek, hava yutmamaya özen göstermek, az yağlı gıdalar tüketmek ilk akla gelenler.

ETİKETLER
SON HABERLER

Dergide Bu Ay

ELLE Mart Sayısı Çıktı!

ELLE Mart Sayısı Çıktı!

Baharı Hande Erçel ile karşılıyoruz.

BU SAYIDA NELER VAR?

E-Bülten Aboneliği

E-bültenimize şimdi abone olun,
magazin dünyasındaki tüm gelişmelerden anında haberiniz olsun.