NEDEN DETOKS?
Teknolojinin hayatımızı tamamen ele geçirmesiyle birlikte cep telefonları, sosyal medya, tablet ve bilgisayarların modern kölelerine dönüştük. Cep telefonuyla uyanıp uyuyor, tatilde ya da mesai saatleri dışında bile elektronik postalarımızı kontrol edemeden duramıyoruz. İngilizce, Fear Of Missing Out (Fomo) olarak tanımlanan gündemi kaçırma korkusu bizi sardığından elimizden telefon, tablet ve bilgisayarımızı düşürmüyoruz. Uzmanlar, temassız kuşak olarak nitelendirdikleri millennial’lerin iletişimin ve sosyalleşmenin, insan ilişkilerinin giderek azaldığı bir toplumda yaşamaya mahkum olduklarını anlatıyor. İngiliz kamuoyu araştırma şirketi OnePoll’un 2017 yılında gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre Y kuşağının yüzde 65’i karşılıklı konuşmalarda kendini rahat hissetmiyor ve her 10 kişiden sekizi SMS ya da WhatsApp üzerinden konuşmayı yeğliyor. Amerikalı sosyolog, New York Times yazarı Sherry Turkle, yakında cep telefonunun bir masada sessiz bir şekilde durmasının bile sosyal ilişkileri olumsuz yönde etkileyebileceğini, birbirleriyle konuşan insanların dikkatlerini dağıtabileceğini söylüyor. Djital terminolojiye çoktan giren, insanların birileri onlarla konuşurken sadece telefonlarıyla ilgilenip karşılarındakilerini önemsememelerini anlatan phubbing kelimesiyse, teknoloji bağımlılığının, iletişimsizliğin sonuçlarından.
ÇÖZÜMLER, ÖNERİLER
Tu Vas Lacher Ce Telephone?! kitabının yazarı, yaşam koçu David Lajarge, internetin yıllar önce ulaşılmaz bir hayal olarak görüldüğünü, sonrasında obsesif bir ilişkiyle insanları bağımlı kıldığını anlatıyor. Lajarge, şimdilerde teknoloji bağımlılığının olumsuz sonuçlarının farkına varılmasıyla internetle mesafeli bir bağ kurulmaya başlandığını söylüyor. Amerikalı yazar ve gazeteci Catherine Price, How To Break Up With Your Phone kitabında teknoloji bağımlılığını kontrol altına alabilmek, cep telefonunun hayatın amacı değil aracı olabilmesi için pratik çözümler sunuyor. Price, “Bu çağda tamamen wifi’siz yaşayamayız ama en azından onu domine edebiliriz” diyor ve şöyle devam ediyor: “Öncelikle neden telefonunuzu daha az kullanmak istediğiniz hakkında düşünün ve kendinize bir yol haritası çıkarın, amaçlarınızı belirleyin. Örneğin, çocuklarımla daha çok vakit geçirmek için Twitter’ı daha az kullanmak istiyorum, ya da, daha sağlıklı bir uyku çekmek için gece yatakta tabletten daha az haber okumak istiyorum, diyebilirsiniz. Telefonunuzdan gereksiz aplikasyonları silin ve işe bir çalar saat almakla başlayın. Böylece cep telefonunuzu yatak odanızdan uzaklaştırmış olacaksınız.”
İSTATİSTİKLER NE DİYOR?
ELLE Avustralya’nın (2018 Mayıs) haberine göre, 18 ila 34 yaşındaki insanların yüzde 64,5’i cep telefonlarıyla tuvalete giderken, yüzde 70,1’i ellerinde telefonla gece uykuya dalıyor. Günde ortalama olarak 101 defa aplikasyon indiriliyor ve 16 ila 24 yaş arasındaki insanlar ortalama 3,8 saat telefonda vakit geçiriyor. OECD raporuna göreyse Türkiye akıllı telefonda internet kullanımında dünya ikincisi. Geçtiğimiz ocakta DigiGirlz Microsoft’un gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre günde 80 defa cep telefonumuza bakıyoruz.
ÜNLÜLER VE DİJİTAL DETOKS
Dijital detoks, milyon hayranları olan ünlüler için zor görünse de imkansız değil. “Sabahtan akşama cep telefonumu elimden bırakamıyordum ve bağımlı olmuştum” diyen Kendall Jenner 2016 yılında hayranlarını şaşırtarak birkaç günlüğüne de olsa Instagram’dan kayboldu. 90 gün boyunca telefonsuz bir hayat yaşamayı seçen Selena Gomez, “Hayatımın en verimli, en güzel, en enerjik dönemini yaşadım” diye anlatıyordu. Star Wars’un yıldızı Daisy Ridley de paylaştığı fotoğraflarının altına yazılan çirkin yorumlardan bıktığını dile getirerek 2016’da Instagram hesabını kapattı. Ridley, “Fotoğraf çekmek yerine konuşmayı seçiyorum” diyerek bu kararını doğruladı.
SAĞLIK SORUNLARI
Bel, boyun ve baş ağrıları, hareketsizliğe bağlı kilo artışı, gerçeklikten kopma, uyku düzensizlikleri, teknoloji bağımlılığının sonuçlarından sadece birkaçı ve dijital detoksu gerekli ve ivedi kılıyor. Yılın her anında dijital detoks yapabilirsiniz. Rutininizden kopup tatile çıktığınız yaz mevsimi, en uygun zaman.
OFFLINE HAYAT, OH NE RAHAT
Dünyadan tamamen kopmak ve vahşi doğayla bütünleşerek ruh ve bedeninizi boşluğa bırakmak istiyorsanız Avustralya’nın Lizard Adası’na (lizardisland.com.au) gidebilirsiniz. Konaklama boyunca dijital oyuncaklarınızı kullanmamaksa sınavınız olacak. Dünyadaki birçok otel sundukları özel dijital detoks programlarıyla insanları teknolojiden uzaklaştırıyor, kendi öz iradeleriyle telefondan kopamayanlara alternatifler sunuyor. Fransa Vichy’deki Vichy Spa Hotel Les Celestins’e (vichy spahotel. fr) ayak basar basmaz teknolojik aletlerinizi bir kutuya bırakıyorsunuz. Bordeaux yakınlarındaki Chateau La Graviere (chateaulagraviere.com) de hızlı hayatla bağları kesip yavaşlamanın anahtarını vadediyor. Paris’teki ünlü otel Westin Paris-Vendome’un (thewestinparis.fr) sunduğu Digital Detox Package’ın bir gecelik programında yatakta kahvaltı, masaj ve Tuileries Bahçeleri’nde koşu yer alıyor. Diğer altenatifler digitaldetoxholidays.com sitesinde.
MODA DÜNYASININ DİJİTAL DETOKSLA SINAVI
İnternet ve sosyal medyanın modanın dinamiklerini nasıl değiştirdiğini bilmeyen yok. Bir zamanlar sadece kısıtlı bir insan topluluğuna açık olan moda, sosyal medyayla milyonlara hitap ediyor. Defilelere baktığınızda ön sıradaki gazeteci, blogger ya da influencer’ların defileyi izlemek yerine post girmek ya da story paylaşmak için tüm dikkatlerini cep telefonlarına verdiklerini görürsünüz. Blogger Camille Charriere telefon bağımlılığını şöyle anlatıyor: “Instagram bizi şovları izlemek yerine fikirlerimizi hızla paylaşmaya itiyor. Defile öncesi hayli stresli oluyorum. Evet, internete ve Instagram’a bağımlıyım. Telefonum olmadan yaşayamam.” Charriere’in bir çözüm önerisi var mı? “Artık kendimce detoks yapıyor, iki günde bir post girmeye çalışıyorum. Bir de dikkatimi telefon dışında başka şeylere vermek için farklı projeler üzerinde çalışmak istiyorum. Bu yüzden de Fashion: No Filter’ı yarattım.”
APLİKASYONUNU SEÇ VE RAHATLA
- phonebreakup.com/resources/lockscreendownloads sitesini ziyaret edin. Buradaki aplikasyonu indirdiğinizde cep telefonunuzun ekranında “Gerçekten mesajlarına bakmak zorunda mısın?” gibi cümleler beliriyor. Farkındalık oluşuyor ve teknolojiden uzaklaşma bilinci doğuyor.
- Akıllı telefonunuza bakmadığınız sürece orada bir ağaç büyüten sevimli bir aplikasyon, Forest-Stay Focused. Sürekli cep telefonuna bakan, odaklanma sorunu yaşayanlar için birebir.
- Offtime uygulamasıyla aramalar, SMS ’ler ve bildirimler engellenebiliyor, otomatik cevaplar gönderilebiliyor ve engellenen çağrıların listesi görülebiliyor. Mobil cihazınızdan uzaklaşırken gelişmeleri kaçırmıyor, sadece onları algılamayı geciktirmiş, başka bir zaman dilimine ertemiş oluyorsunuz.
BİR DİJİTAL DETOKS YÖNTEMİ: ORMAN TERAPİSİ
Japonya’da doğan ve doğayı içine çekmek anlamına gelen shinrin-yoku akımı, en güncel detoks yöntemlerinden. Geçtiğimiz martta yayımlanan Yoshifumi Miyazaki’nin, Shinrin-Yoku: The Japanese Art of Forest Bathing kitabı bu akımı ve ağaçların kişiyi
nasıl dinlendirdiğini anlatıyor. Japonya’da, duyularınızı uyandırın, zihninizi rahat bırakın mottosuyla hayata geçen orman terapisinde, ağaçların salgıladığı fitonsit isimli partiküllerin insan sağlığına olan olumlu etkisi kanıtlandı ve Japon Sağlık Bakanlığı, shinrin-yoku’nun (orman terapisi) tıp literatürü içinde değerlendirilmesini sağladı. Yapılan araştırmalar doğrultusunda orman terapisinin tansiyonu dengelediği, çarpıntıyı azalttığı, kortizol seviyesini düşürdüğü ve sinir sistemini rahatlatıp stres ve depresyona iyi geldiği görüldü.
NOSTALJİK TAKILMAYA NE DERSİNİZ?
Akıllı telefonunuzdan vazgeçemiyorsanız cep telefonunu sadece bir iletişim aracı olarak kullanabileceğiniz eski modellere dönmeye ne dersiniz? 2017 yılında yeniden piyasaya çıkarılan Nokia 3310 beklenenden yedi kat fazla satıldı. Sağlam bir kasaya sahip olan bu telefonla sadece arama yapabiliyor ve SMS gönderebiliyorsunuz. Dijital detoks için mucizevi bir yöntem. Denemeye değer.
KONUŞMA SANATI
SMS, WhatsApp ve DM’nin, emojilerin konuşma ve sohbetlerin yerini aldığı günümüzde yüz yüze iletişim kurmayı rafa kaldırdık. Radyo sunucusu Celeste Headlee, 2017 yılında yayımladığı We Need To Talk: How To Have Conversations That Matter kitabında güzel, etkili ve net konuşmanın sırlarını verirken, insanları daha çok dışarı çıkıp çevresindekileri dinlemeye davet ediyor. “Daha da önemlisi, hayret etmeye hazır olun!” diyor. Headlee işi güzel konuşmaya dayanan insanların cümle kuramadıklarını, düşüncelerini ifade etme konusunda zorlandıklarını anlatıyor.
YAZI: Selin Miloşyan
ELLE, Ağustos 2018 sayısından alınmıştır.
%20copy.jpg)
