Türkiye’de 5-12 yaş aralığındaki kızların yüzde 81’i, duydukları kelimelerin kendilerinde hata yapma ve bir şeyleri deneme konusunda endişe yarattığını ve her ne yaparlarsa yapsınlar onları mükemmeli ortaya koymaya zorladığını söylüyor. Şirketin “Mükemmelin Ötesi” adıyla ebeveynleri ve kız çocuklarını bir araya getirerek gerçekleştirdiği sosyal deney, ebeveynlerin kullandıkları dil nedeniyle mükemmeli yapma kaygısı yaşayan kızların yaratıcılıklarının nasıl kısıtlandığını ortaya koyuyor. Tam da bu nedenle The LEGO Group, günlük dil kullanımını değiştirmekle başlayarak kız çocukları üzerindeki mükemmellik baskısını kaldırmak üzere ebeveynlere çağrıda bulunuyor
The LEGO Group, çocukların yaratıcı özgüvenini etkileyen toplumsal eğilimleri ortaya koymak üzere yeni global araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Araştırma verilerine göre, mükemmellik baskısı ve günlük dilde kullanılan kelimeler, kızların yaratıcı potansiyellerini tam olarak ortaya koymalarında bir risk olarak karşımıza çıkıyor. Kızların yaratıcılığına odaklanan ve onları oyunun her alanında özgürleştirmek üzere kampanyalar yürüten LEGO markası bu sefer de, dil kullanımına odaklanıyor ve dil kullanımında yapılacak ufak değişikliklerle kızlar için daha parlak bir geleceğin şekillenmesine katkıda bulunabilineceğini söylüyor.
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 36 ülkeden 61.500'den fazla ebeveyn ve 5-12 yaş arası çocukla yapılan The LEGO Group İyi Oyna Araştırması (2023), kızların yaratıcılık tutkularının ve durdurulamaz şekilde oyun oynama isteklerinin gerçekleşmesi için toplumsal bir değişim çağrısı yapılması gerektiğini ortaya koyuyor. Öyle ki 5 yaş gibi küçük bir dönemde bile kızların yaratıcı özgüvenlerinin baskılanabileceğini dile getiren araştırmacılar da LEGO markasının bu çağrısına katılıyor.
Türkiye’de 5 yaş gibi küçük bir dönemde kızların yüzde 75’i, yaratıcılıklarına güveniyor ama güven duygusu, yaş ilerledikçe azalıyor. Türkiye’de kızların yüzde 70’i, düşüncelerini paylaşmak konusunda kaygı duyuyor. Araştırmaya katılan tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de bu kaygı, yüzde 79 oranında kızların yaşadığı mükemmel olma baskısı ve hata yapma korkusundan kaynaklanıyor. Türkiye’de ebeveynlerin yüzde 73’ü, bu tür baskıların kızların kendi fikirlerini ortaya koymaktan çekinme olasılıklarını artırdığına inanıyor.
Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de kızların yüzde 74’ü toplumun verdiği mükemmellik mesajlarının kendilerinde baskı yarattığını belirtiyor. Bu durum tüm çocuklar tarafından yaşanan bir baskı olsa da hem ebeveynler hem çocuklar, kızların mükemmel olma konusunda daha fazla baskı hissettiklerini ve hata yapma konusunda da erkeklere nazaran daha fazla kaygı yaşadıklarını kabul ediyor.
Tablo o kadar kötü değil çünkü dil kullanımında yapılacak ufak değişikliklerle geleceği değiştirmek mümkün. Araştırma, günlük dilin kızların kendilerini yaratıcı bir şekilde özgürce ifade etmelerini engelleyen bir rol oynadığını gösteriyor. Türkiye’de 5-12 yaş aralığındaki kızların yüzde 81’i duydukları kelimelerin kendilerinde hata yapma ve bir şeyleri deneme konusunda endişe yarattığını ve her ne yaparlarsa yapsınlar onları mükemmeli ortaya koymaya zorladığını söylüyor.
The LEGO Group tarafından yayınlanan İyi Oyna Araştırması (2023) ayrıca, kızları orantısız bir şekilde etkileyen önemli bir toplumsal önyargıyı da gözler önüne seriyor. Örneğin toplum, kızların yaptıkları yaratıcı şeylere erkeklere oranla 7 kat daha fazla "tatlı", "şirin" ve "güzel" gibi yakıştırmalarda bulunuyor; “cesur”, “havalı”, “dahi” ve “yenilikçi” gibi yakıştırmaları ise kızlara nazaran iki kat fazla oranda sadece erkekler için kullanıyor. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye’de çocukların yüzde 60’ı, yetişkinlerin kızlardansa erkeklerin yaratıcı fikirlerini daha fazla dinlediklerine inanıyor. Türkiye’de ebeveynlerin %74’ü ise toplumun, erkeklerin yaratıcı fikirlerini kadınlarınkinden daha fazla ciddiye alındığına katılıyor.
Türkiye’de Kızlar Daha Çok Hata Yapma Özgürlüğü İstiyor
Türkiye’de araştırmaya katılan kızların yüzde 95’i, hataların birer öğrenme fırsatı olarak görülmesi durumunda yeni şeyler denemekten daha az korkacaklarını, yine yüzde 95’i yaptıklarını gösterme konusunda kendilerini daha güvende hissedeceklerini ve mükemmel olmak yerine gelişim süreçlerine daha çok önem vereceklerini söylüyor. Türkiye’de kızların yüzde 98’i, yetişkinlerin ortaya çıkan sonuç yerine, yaratıcı süreçlere daha fazla odaklanmaları halinde kendilerine olan güvenlerinin artacağını söylüyor. Türkiye’de kızların %92’si ise yetişkinlerin tavrı bu yönde olursa hata yapma konusunda da daha az endişe duyacaklarını belirtiyor. Daha spesifik olarak şöyle diyebiliriz: kızlar, "yaratıcı", "cesur" ve "ilham verici" gibi gelişim odaklı bir bakış açısıyla yapılan iltifatların onları daha çok motive edeceğini belirtiyor.
Kapsamlı bir araştırma ile ebeveyn davranışlarının, özellikle de dil kullanımının kızlar üzerindeki etkisini ortaya koyan The LEGO Group, gerçekleştirdiği “Mükemmelin Ötesi / Oyunun Dili” adlı sosyal deneyle kızların yaratıcılık konusundaki yeteneklerini ve kullanılan dile göre davranışlarında nasıl bir farklılık oluştuğunu açıkça gösteriyor. Sosyal deney bir yandan, araştırma sonuçlarını destekleyici bir nitelik taşıyor diğer yandan markanın dil kullanımında ebeveynlere yaptığı çağrıdaki haklılığı birebir ortaya koyuyor. Marka bu kadarıyla da kalmıyor. Araştırma ve sosyal deneyin ortaya koyduğu farkındalığın ebeveynlerde olumlu bir davranış değişikliği yaratması için de harekete geçiyor. Çocuklarının yaratıcı gelişimini destekleyecek eğlenceli ipuçlarıyla donatılmasına yardımcı olmak amacıyla, eğitimini Harvard’ta tamamlayan, ebeveynlik konusunda uzmanlaşmış yazar araştırmacısı Jennifer Wallace ile işbirliği yaparak “Yaratıcı Özgüveni Artırmak için 10 Adım'” adlı bir rehberi de ebeveynlerle paylaşıyor.
