Şiddettli Baş Ağrısı ve Sinüzit

Günümüzün en sık rastlanılan hastalıklarından biri de sinüzit.

ELLE ONLINE ELLE ONLINE 04 Ekim 2011
Şiddettli Baş Ağrısı ve Sinüzit
Şid­det­li baş, yüz ve göz ağ­rı­sı si­nü­zit ra­hat­sız­lı­ğı­nın sin­ya­li­ni ola­rak ka­bul edi­li­yor. Ana­do­lu Sağ­lık Mer­ke­zi'nden Ku­lak Bu­run Bo­ğaz Uz­ma­nı Op. Dr. Mu­rat ?i­rin, sık­ça rast­la­nan si­nü­zit has­ta­lı­ğı hak­kın­da bil­gi ver­di.





EL­LE: Si­nü­zit ne­dir?
Op. Dr. Mu­rat ?i­rin: Ka­fa ke­mik­le­ri için­de, bu­run çev­re­sin­de yer­leş­miş içi ha­va do­lu oda­cık­la­ra si­nüs boş­luk­la­rı de­nir. Bu boş­luk­la­rın en­fek­si­yon­lar so­nu­cu il­ti­hap­lan­ma­sı­na ise si­nü­zit adı ve­ri­lir. Si­nüs­ler bu­ru­nun her iki ya­nın­da bu­lu­nur­lar ve dört ay­rı kıs­ma ay­rı­lır­lar. Bü­tün bu si­nüs­ler bir de­lik ara­cı­lı­ğı ile bu­run içi­ne açı­lır­lar. Bu­ru­na açı­lan bu de­lik­ler si­nüs­le­rin ha­va­lan­ma­sı­nı da sağ­lar­lar. As­lın­da bu si­nüs­le­rin fonk­si­yon­la­rı tam ola­rak ay­dın­la­tıl­mış de­ğil­dir. Ba­şın ağır­lı­ğı­nın azal­tıl­ma­sın­da rol­le­ri var­dır. An­cak se­sin tı­nı­sı­nın sağ­lan­ma­sı, so­lu­nan ha­va­nın nem­len­di­ril­me­si ve ısı­tıl­ma­sı ile za­rar­lı par­ti­kül­le­rin tu­tul­ma­sı gi­bi gö­rev­le­ri de var­dır. Bü­tün si­nüs­le­rin içi­ni dö­şe­yen mu­ko­za her­gün yak­la­şık ya­rım ila bir lit­re ara­sın­da sal­gı ya­pa­rak bu­run içi­ni te­miz­ler. Bu sal­gı­lar bu­run içi­ne dö­kü­le­rek ora­dan da bo­ğaz ve mi­de­ye gi­der­ler.



EL­LE: Si­nü­zit na­sıl olu­şur?
Op. Dr. M.?.: Si­nüs­le­ri te­miz­le­yen in­ce ka­nal­lar tı­ka­nır­sa si­nü­zit has­ta­lı­ğı baş­lar. Bu tı­ka­nık­lık te­da­vi ile ya da ken­di­li­ğin­den açı­lır­sa si­nü­zit iyi­le­şir ama eğer açı­la­maz­sa has­ta­lık kro­nik­le­şir. Si­nüs ka­nal­la­rı­nın tı­ka­nık­lı­ğı­na ba­zı bu­run içi ve si­nüs­ler­le il­gi­li ya­pı­sal ko­şul­lar, tek­rar­la­yan üst so­lu­num yo­lu in­fek­si­yon­la­rı, al­ler­jik se­bep­ler, po­lip ve ge­niz eti gi­bi olu­şum­lar yol aça­bi­lir. Ba­zı ka­lıt­sal so­run­lar ve ba­ğı­şık­lık so­run­la­rı da si­nü­zi­tin di­ğer se­bep­le­ri­dir. Si­nü­zit ge­nel ola­rak akut ve kro­nik ola­rak iki­ye ay­rı­lır. Akut si­nü­zit ye­ni olu­şan si­nü­zit an­la­mı­na ge­lir. Uy­gun te­da­vi edil­di­ği za­man ta­ma­men iyi­le­şir. An­cak kro­nik si­nü­zit si­nüs­ler­de sü­rek­li bir il­ti­hap ol­ma­sı an­la­mı­na ge­lir ve te­da­vi­si de zor­dur. Uzun sü­re­li me­di­kal te­da­vi­ye ce­vap ver­mez ise cer­ra­hi mü­da­ha­le ge­rek­ti­re­bi­lir.





EL­LE: Kim­ler si­nüs prob­le­miy­le da­ha sık kar­şı­la­şır­lar?
Op. Dr. M.?.: Ger­çek­te her­kes si­nüs en­fek­si­yo­nu ge­çi­re­bi­lir an­cak ba­zı grup­lar da­ha has­sas­tır­lar. Bi­rin­ci grup aler­ji­si olan­lar­dır. Bir aler­ji ata­ğı so­ğuk al­gın­lı­ğı gi­bi mu­ko­za­nın şiş­me­si­ne, si­nüs ka­nal­la­rı­nın ka­pan­ma­sı­na, mu­kus akı­mı­nın en­gel­len­me­si­ne ve bak­te­ri en­fek­si­yo­nu­na ne­den olur. İkin­ci grup ise iyi ne­fes al­ma­yı ve mu­kus akı­şı­nı en­gel­le­ye­cek ya­pı­sal bu­run bo­zuk­luk­la­rı olan­lar­dır. Ör­nek ola­rak kı­rık bir bu­run ve­ya sep­tum de­vi­as­yo­nu olan­lar gös­te­ri­le­bi­lir. Sep­tum bu­run de­lik­le­ri ara­sın­da bur­nu sağ ve sol ol­mak üze­re iki­ye bö­len kı­kır­dak bir ya­pı­dır. Bu­nun bir ta­ra­fa doğ­ru eğil­me­si­ne de­vi­as­yon de­nir. Bu­nun dı­şın­da öğ­ret­men­ler ve sağ­lık per­so­ne­li gi­bi sık sık en­fek­si­yo­na ma­ruz ka­lan­lar bu ko­nu­da has­sas­tır. Ay­rı­ca si­ga­ra içen­ler­de de tü­tün du­ma­nı ve ni­ko­tin do­ğal di­renç me­ka­niz­ma­sı­nı bo­zar­lar.


~


EL­LE: Be­lir­ti­le­ri ne­ler­dir?
Op. Dr. M.?.:
Akut ve kro­nik si­nü­zi­tin be­lir­ti­le­ri bir­bi­rin­den fark­lı­dır. Akut si­nü­zit da­ha şid­det­li şi­ka­yet­ler ile ken­di­ni gös­te­rir. Ağ­rı en sık gö­rü­len şi­ka­yet­tir. Bu, baş ağ­rı­sı, yüz ağ­rı­sı, göz çev­re­sin­de ağ­rı şek­lin­de ola­bi­lir. Ge­nel­lik­le öne doğ­ru eğil­mek­le ar­tan dol­gun­luk tar­zın­da ta­rif edi­le­bi­len bir ağ­rı­dır. Ay­rı­ca bu­run tı­ka­nık­lı­ğı, ko­yu kı­vam­lı ve sa­rı-ye­şil renk­li bu­run akın­tı­sı, ko­ku du­yu­sun­da azal­ma, ge­niz akın­tı­sı, ateş, çe­ne ve diş­ler­de ağ­rı, ağız ko­ku­su, bu­run ka­na­ma­sı, göz ka­pak­la­rı ve yüz­de şiş­me gi­bi be­lir­ti­ler olur. Ök­sü­rük hem akut hem de kro­nik si­nü­zi­tin be­lir­ti­si­dir. Kro­nik si­nü­zit­te şi­ka­yet­ler da­ha az şid­det­li­dir an­cak sü­re ola­rak 3 ay­dan uzun sü­rer. Sa­nı­la­nın ak­si­ne ağ­rı da­ha az hat­ta ba­zen bel­li be­lir­siz­dir. Has­ta­da da­ha çok bu­run tı­ka­nık­lı­ğı, ök­sü­rük, ge­niz akın­tı­sı, ko­ku al­ma­da azal­ma ve­ya kö­tü ko­ku ra­hat­sız eder. Bu­nun dı­şın­da yi­ne bu­run tı­ka­nık­lı­ğı, yüz­de dol­gun­luk his­si ve ağız ko­ku­su olur. Kro­nik si­nü­zit­te za­man za­man şid­det­li ağ­rı, ateş ve akın­tı ile gi­den akut en­fek­si­yon atak­la­rı ola­bi­lir.





EL­LE: Na­sıl teş­his edi­lir?
Op. Dr. M.?.: Has­ta­nın şi­ka­yet­le­ri dik­kat­li­ce sor­gu­lan­ma­lı, tam bir KBB mu­aye­ne­si ya­pıl­ma­lı­dır. An­cak akut si­nü­zit­te mu­aye­ne sı­ra­sın­da ço­ğu za­man bu­run için­de akın­tı gö­rü­lüp teş­his ko­nu­la­bil­se bi­le kro­nik si­nü­zit­te bu ge­nel­de pek müm­kün ol­ma­mak­ta­dır. Has­ta­nın şi­ka­ye­ti ve mu­aye­ne bul­gu­la­rı mu­hak­kak rad­yo­lo­jik yön­tem­ler ile des­tek­len­me­li­dir. Bu­nun için en çok çe­ki­len film Wa­ters fil­mi de­ni­len kla­sik gra­fik­ler­dir. An­cak kla­sik gra­fi­kler­de ya­nıl­ma pa­yı ol­duk­ça yük­sek­tir. Bu yüz­den kro­nik si­nü­zit dü­şü­nü­lü­yor­sa has­ta­nın bil­gi­sa­yar­lı to­mog­ra­fi­si mu­hak­kak is­ten­me­li­dir. Has­ta­da tü­mö­ral bir olu­şum dü­şü­nül­mü­yor­sa bil­gi­sa­yar­lı to­mog­ra­fi ide­al gö­rün­tü­le­me yön­te­mi­dir. Cer­ra­hi te­da­vi dü­şü­nü­len has­ta­lar­da to­mog­ra­fi cer­ra­hi sı­ra­sın­da da yol gös­te­ri­ci ola­cak­tır.





EL­LE: Me­di­kal te­da­vi­si ne­dir?
Op. Dr. M.?.: Si­nü­zit te­da­vi­sin­de amaç si­nüs­le­rin bu­run içi­ne açıl­dık­la­rı os­ti­um adı ve­ri­len de­lik­le­ri açık tut­mak ve en­fek­si­yo­na yol açan mik­ro­or­ga­niz­ma­la­rın yok edil­me­si­ni sağ­la­mak­tır. En­fek­si­yon et­ken­le­ri sık­lık­la vi­rus­ler ve bak­te­ri­ler, çok da­ha en­der ola­rak da man­tar­lar­dır. Bak­te­ri­yel en­fek­si­yon­lar­da an­ti­bi­yo­tik­ler kul­la­nı­lır. An­ti­bi­yo­tik te­da­vi­si en az 10 gün hat­ta ba­zen da­ha uzun sür­me­li­dir. Vi­rüs kö­ken­li ol­du­ğu dü­şü­nü­len en­fek­si­yon­lar­da an­ti­bi­yo­tik kul­la­nı­mı­nın fay­da­sı yok­tur. Kul­la­nı­la­cak an­ti­bi­yo­tik se­çi­min­de sık gö­rü­len en­fek­si­yon kay­na­ğı bak­te­ri­le­re kar­şı an­ti­bi­yo­tik­ler kul­la­nı­lır. Ge­rek­li du­rum­lar­da kül­tür ve an­ti­bi­yog­ram test­le­ri ilaç se­çi­min­de yol gös­te­ri­ci­dir. Bu­run içi­nin tuz­lu su ile sık sık te­miz­len­me­si me­di­kal te­da­vi­nin et­kin­li­ği­ni art­tı­ran bir yön­tem­dir. Bu­nun dı­şın­da bu­run içi ha­va­lan­ma­yı art­tır­mak ama­cıy­la bu­run et­le­ri­ni kü­çül­ten ilaç­lar da kul­la­nı­lır. Bun­lar oral alım­lı sis­te­mik ilaç­lar ola­bi­le­ce­ği gi­bi bu­run spre­yi ola­rak da kul­la­nı­la­bi­lir. Yi­ne has­ta­ya gö­re an­ti­al­ler­jik ilaç­lar, mu­ko­li­tik de­ni­len akın­tı yu­mu­şa­tı­cı ilaç­lar ve ağ­rı ke­si­ci­ler de me­di­kal te­da­vi­de kul­la­nı­lır.



EL­LE: Si­nü­zi­tin komp­li­kas­yon­la­rı ne­ler­dir?
Op. Dr. M.?.: Si­nü­zit uy­gun şe­kil­de te­da­vi edil­di­ğin­de cid­di prob­lem­le­re yol aç­ma­yan bir has­ta­lık­tır. Te­da­vi­nin ge­cik­me­si ya da uy­gun ol­ma­yan te­da­vi so­nu­cu ba­zı cid­di komp­li­kas­yon­lar ge­li­şe­bi­lir. İl­ti­ha­bın göz çu­ku­ru içi­ne ya­yıl­ma­sı ile kör­lü­ğe ka­dar gi­de­bi­len has­ta­lık­lar olu­şa­bi­lir. Si­nüs­le­rin bey­nin kom­şu­lu­ğun­da yer al­ma­sı se­be­biy­le en­fek­si­yon be­yin za­rı­na ve­ya be­yin içi­ne ya­yı­la­rak me­nen­jit veya be­yin ab­se­si ge­li­şe­bi­lir. Bu tür du­rum­lar­da cid­di me­di­kal te­da­vi ile bir­lik­te cer­ra­hi gi­ri­şim kom­bi­ne edi­lir.

EL­LE: Ko­run­mak için ne ya­pı­la­bi­lir?
Op. Dr. M.?.: Akut si­nü­zit ge­nel­de üst so­lu­num yo­lu en­fek­si­yon­la­rı­nı ta­ki­ben ge­li­şir. Has­ta­la­rın dik­kat ede­bi­le­cek­le­ri şey­ler so­ğu­ğa ma­ruz kal­ma­mak, saç­la­rın ıs­lak kal­ma­ma­sı­na dik­kat et­mek gi­bi ge­nel ön­lem­le­rin ya­nı­sı­ra si­ga­ra du­ma­nı, toz, du­man, kim­ya­sal uçu­cu madd­de­ler, kli­ma­lar gi­bi bu­run mu­ko­za­sı­nın sağ­lık­lı ça­lış­ma­sı­nı bo­za­cak et­ken­ler­den uzak dur­mak­tır. Ya­şa­nı­lan or­ta­mın ne­mi ve ısı­sı­nın uy­gun ko­şul­lar­da ol­ma­sı, al­ler­jik ya­pı­lı in­san­la­rın al­ler­jen­ler­den ka­çın­ma­sı ge­re­kir. Bu­run ana­to­mi­si­nin ya­pı­sal bo­zuk­luk­la­rı si­nü­zit olu­şu­mu­nu ko­lay­laş­tır­dı­ğın­dan bu bo­zuk­luk­la­rın ge­re­kir­se cer­ra­hi yön­tem­ler ile dü­zel­til­me­si ge­re­kir.


~


EL­LE: Cer­ra­hi te­da­vi yön­tem­le­ri ne­ler­dir?
Op. Dr. M.?.: Gü­nü­müz­de stan­dart ola­rak ola­rak ya­pı­lan cer­ra­hi en­dos­ko­pik si­nüs cer­ra­hi­si­dir. Bu­ra­da mu­aye­ne sı­ra­sın­da kul­la­nı­lan en­dos­kop­lar­la bir­lik­te si­nüs cer­ra­hi­si için ge­liş­ti­ril­miş in­ce araç­lar kul­la­nı­lı­yor. Cer­ra­hi te­da­vi­de te­mel pren­sip en­dos­kop­lar ara­cı­lı­ğı ile si­nüs­le­rin bu­run içi­ne açıl­dık­la­rı de­lik­le­re ula­şıp, bu de­lik­le­rin ge­niş­le­til­me­si ve si­nüs­le­rin ha­va­lan­ma­sı­nın sağ­lan­ma­sı­dır. Cer­ra­hi gi­ri­şim­ler ter­ci­he gö­re ge­nel anes­te­zi ve lo­kal anes­te­zi al­tın­da ya­pı­la­bil­mek­te­dir. Cer­ra­hi son­ra­sı bu­run içi­ne kı­sa sü­re­li kü­çük tam­pon­lar yer­leş­ti­ril­mek­te ve ame­li­yat son­ra­sı has­ta bir­kaç kez pan­su­ma­na çağ­rı­la­bil­mek­te­dir. Ge­nel ola­rak çok ağ­rı­lı ol­ma­yan, has­ta kon­fo­ru­nun çok faz­la bo­zul­ma­dı­ğı ame­li­yat­lar­dır. Po­pü­ler ol­ma­ya baş­la­yan ve ba­lon yön­te­mi ola­rak da bi­li­nen ba­lon si­nop­las­ti, kla­sik cer­ra­hi yön­te­me al­ter­na­tif­tir. An­cak ya­nak al­tı ve­ya alın si­nüs­le­ri­ni izo­le ola­rak tu­tan çok sı­nır­lı sa­yı­da­ki si­nü­zit­ler­de kul­la­nı­mı müm­kün­dür. Yay­gın si­nü­zit­ler­de kla­sik cer­ra­hi yön­tem kul­la­nıl­ma­lı­dır. Ay­rı­ca cer­ra­hi sı­ra­sın­da has­ta­ya X ışı­nı ve­ril­me­si bir de­za­van­taj­dır.





EL­LE: Si­nü­zit cer­ra­hi­sin­de ba­şa­rı ne oranda?
Op. Dr. M.?.: Si­nü­zit ce­ra­hi­si so­nuç­la­rı­nın ba­şa­rı­lı ol­ma­dı­ğı ve has­ta­lı­ğın sık tek­rar­la­dı­ğı yö­nün­de bir ina­nış var­dır. Bu bir ya­nıl­gı­dan kay­nak­la­nır. Aler­jik ze­min üze­rin­de ge­li­şen po­lip­li si­nü­zit­ler­de tek­rar­la­ma eği­li­mi ger­çek­ten yük­sek­tir. An­cak has­ta­la­rın ço­ğun­lu­ğu­nu sa­de­ce si­nüs ka­nal­la­rı­nın da­ral­mış ya da tı­ka­lı ol­du­ğu ba­sit, tek­rar­la­yan si­nü­zit­ler oluş­tu­rur ve bu has­ta­lar­da cer­ra­hi­nin ba­şa­rı ora­nı % 90'la­rın üze­rin­de­dir.





EL­LE: Cer­ra­hi te­da­vi­nin komp­li­kas­yon­la­rı ne­ler­dir?
Op. Dr. M.?.: Dar bir böl­ge­de en­dos­ko­pik yön­tem­le iki bo­yut­lu gö­rün­tü al­tın­da ça­lı­şıl­mak­ta ve cer­ra­hi sı­ra­sın­da olu­şa­bi­le­cek ka­na­ma­lar cer­ra­hın gö­rü­şü­nü ol­duk­ça azal­ta­bil­mek­te­dir. Si­nüs­ler önem­li or­gan­la­rın kom­şu­lu­ğun­da yer alır. Göz çu­kur­la­rı ile si­nüs­ler ara­sın­da­ki sı­nı­rı çok in­ce bir ke­mik ta­ba­ka oluş­tu­rur. Yi­ne op­tik si­nir de­ni­len gör­me si­ni­ri sfe­no­id si­nüs adı ve­ri­len en ar­ka grup si­nüs­le­rin dış du­va­rı­na kom­şu­dur. Ay­nı böl­ge­de şah da­ma­rı­nın kol­la­rın­dan bi­ri de yer alır. Yi­ne si­nüs­le­rin ta­va­nı be­yin ile kom­şu­dur ve cer­ra­hi sı­ra­sın­da bu du­va­rın ze­de­len­me­si ile cid­di komp­li­kas­yon­lar olu­şa­bi­lir.





EL­LE: Ame­li­yat son­ra­sı ya­pı­la­cak­lar ne­ler­dir?
Op. Dr. M.?.: En­dos­ko­pik si­nüs cer­ra­hi­si ge­nel ola­rak has­ta kon­fo­ru­nu çok faz­la boz­ma­yan bir cer­ra­hi­dir. Ame­li­yat son­ra­sı he­ki­min be­lir­le­ye­ce­ği ara­lık­lar ile bu­run pan­su­ma­nı ya­pı­la­cak­tır. Bu pan­su­man sı­ra­sın­da bu­run için­de bi­ri­ken pıh­tı­lar te­miz­le­ne­cek ve iyi­leş­me­nin da­ha hız­lı ol­ma­sı sağ­la­na­cak­tır. Ame­li­yat son­ra­sın­da bu­run için­de açık bir boş­luk bı­ra­kıl­dı­ğın­dan iyi­leş­me sü­re­ci için­de bu böl­ge­den ka­na­ma ol­ma ris­ki var­dır. Bu ris­ki azalt­mak için has­ta­la­rın ame­li­yat son­ra­sı dö­nem­de bir­kaç haf­ta bo­yun­ca aşı­rı eg­zer­siz­den ka­çın­ma­la­rı ge­re­kir. Bu sü­re zar­fın­da kuv­vet­li şe­kil­de süm­kür­me ke­sin­lik­le ya­sak­tır. Has­ta­nın ame­li­yat son­ra­sın­da çok sı­cak ol­ma­mak ko­şu­lu ile ban­yo yap­ma­sın­da sa­kın­ca yok­tur. En­fek­si­yon ris­ki­ne kar­şı­lık en az bir ay de­ni­ze ve­­­­ya ha­vu­za gir­mek öne­ril­mez.
SON HABERLER
GÜZELLİK

Chi, The Spa’da Yenileyici Bir Lavanta Yolculuğu

GÜZELLİK

Nitrik Oksitin Sağlık İçin Önemi

GÜZELLİK

Kendini Keşfetme Yolculuğu

GÜZELLİK

B12 Vitamini Hakkında Bilmeniz Gerekenler

GÜZELLİK

Güzellik Takviyeleri İşe Yarıyor Mu?

GÜZELLİK

TheLifeCo Wellbeing'den 2024 Wellness Trendleri

GÜZELLİK

Yenilenme Zamanı

GÜZELLİK

MEME ESTETİĞİNİN İNCELİKLERİ

GÜZELLİK

ŞEHRİN ORTASINDA HUZURLU BİR MOLA

GÜZELLİK

THE PENINSULA ISTANBUL'DA ÇOK ÖZEL BİR SPA VE WELLNESS DENEYİMİ

GÜZELLİK

TIP DÜNYASI MUCİZE BAKTERİ ‘AKKERMANSIA’YI KONUŞUYOR

GÜZELLİK

GÜNDE BİR AVUÇ CEVİZ GENÇLERDE BİLİŞSEL GELİŞİMİ ARTIRABİLİR

Dergide Bu Ay

ELLE Mart Sayısı Çıktı!

ELLE Mart Sayısı Çıktı!

Işık saçan genç bir kadın: Hafsanur Sancaktutan

BU SAYIDA NELER VAR?

E-Bülten Aboneliği

E-bültenimize şimdi abone olun,
magazin dünyasındaki tüm gelişmelerden anında haberiniz olsun.