13 CİDDİ SORU, 13 "LEKE" ÇÖZÜCÜ
Güneşin bazı ciltlerle derdi var
ELLE ONLINE
09 Temmuz 2013
1. Güneş cildimize nasıl zarar veriyor, yapısını nasıl bozuyor?
Güneş ışığının zararlı etkileri ultraviyole ışınlarının cildimizde yarattığı olumsuz etkilerdir. Ultraviyole B ve C cildimizde renk değişimlerine, kılcal damarların ortaya çıkmasına, benlerin ve kötü huylu lezyonların oluşmasına zemin hazırlayan, cildi yaşlandıran ışınlardır. En önemli zararı ise melanoma ve çeşitli cilt kanserlerine sebep olmasıdır. Güneşin yararlı olduğu durumlar da vardır. Vücutta ciltte sentezlenen ve kemikler için çok önemli olan D vitamini sentezlenmesinde önemli rol oynadığı gibi sedef hastalığının, bazı cilt hastalıklarının ve aknelerin iyileşmesinde de olumlu etkileri vardır.
ELLE Güzellik Editörü Esra Özübek'in güneşlenme önerileri
~
2. Güneş lekeleri nasıl oluşur, nasıl tanıyabiliriz; diğer lekeler ve benlerden nasıl ayırırız?
Güneş lekelerinin bir kısmı sadece güneşlenme sonrasında görülür ve mutlaka güneşe maruz kalan yerlerdedir. Kenarları yıldızsı uzantılar gösteren bu lekeler sütlü kahverengi renktedir ve 0.5- 2 cm arasında değişen çeşitli büyüklüktedirler. Bir kısım lekeler ise yine güneş gören nadiren erkeklerde görülen ve hormonal olarak oluşmuş olan lekelerdir. Benlerin ise güneşe maruz kalındıkça sayıları artabilir, renkleri koyulaşabilir veya boyutları büyüyebilir. Ancak benler güneş görmeyen yerlerde de görülebilir. Deriden daha kabarık veya deri düzeyinde olabilir. Dermatoloji uzmanı tarafından dermatoskopik yöntemle kontrol edilmeleri gerekir.
Fotoğraf: Barış Aktınmaz
~
3. Güneş lekeleri kansere sebep olur mu, nasıl?
Güneş lekeleri varsa, cilt güneşin zararlı ışınlarına açık ve cilt kanserine yatkın olabilir anlamı çıkarılabilir. Lentigo isimli bilinen güneş lekesi nadiren lenti maligna isimli cilt kanserine dönüşebilir. Ancak göğüs dekolte ve omuz başlarında, ellerde sıklıkla görülen lentigo solarisler (güneş lekeleri) kansere dönüşecek anlamı çıkarılmamalıdır. Madem ciltte lekeler vardır, o halde güneş cilde bir şeyler yapabiliyor demektir, o halde güneşten koyucu kremler kullanılmalı ve güneşin kızgın olduğu (10-16 arası) saatlerde güneşlenmekten kaçınmalıyız.
Fotoğraf: Barış Aktınmaz
ELLE Güzellik Editörü Esra Özübek'in güneşlenme önerileri
~
4. Güneş lekelerinin tedavisi nasıl olur?
Çok yeni ve yüzeysel olan lekelerde cildin üst tabakasının soyulmasıyla yani mikrodermabrazyon yöntemi veya kimyasal peeling ile tedavi uygulanabilir. Ancak eski veya daha derin lekelerin tedavisi daha zordur ve zaman alır. En çok tercih edilen tedavi yöntemi IPL laser veya laser tedavileridir.
5. Cildi beyazlatan, lekeleri açan kremler etkili midir?
Bu kremler yeni ve yüzeysel lezyonlarda başarılı olabiliyor. Bazen diğer tedavilere destek olarak da kullanılabiliyor. Lekenin derecesine göre içeriğine karar verilebilir. Özellikle tretinoin, arbutin, kojik asit, hidrokinon içerikli kremler hem lekelerin rengini açmakta hem de yeni bir lekenin oluşmasını önlemekte etkili içeriklerdir.
Fotoğraf: Laurent Darmon
ELLE Güzellik Editörü Esra Özübek'in güneşlenme önerileri
~
6. Güneş ışınları benlerimizi nasıl etkiliyor?
Benler cilt renginde, ciltten biraz koyu veya kahverengiden siyaha kadar değişen renklerde ciltten genellikle kabarık, bazen üzerinde kılların da olduğu selim lezyonlardır. Benler özellikle cilt rengi açık olan kişilerde fazla görülür. Yaşla ve güneşe maruz kalmakla sayıları artabilir veya boyutlarında değişiklik olabilir. Önemli olan benlerin selim halini korumaktır. Bunun için öncelikle dikkat edilmesi gereken, güneşin olumsuz etkilerinden korunmak için kızgın olduğu saatlerde güneşe çıkmamak ve yaz-kış cildimizi ultraviyoleye karşı koruyan kremler kullanmaktır. Ayrıca herkesin kendi beninin özelliklerini iyi bilmesi ve takip etmesi gerekmektedir. Takip ederken benin boyutunda ve renginde kısa süre içinde bir değişiklik olup olmadığına, kaşıntı veya kanama olup olmadığına bakılabilir. Ancak daha ideal olan dermatoloji uzmanlarının dermatoskop aleti ile hastalarını belirli aralıklarla takip etmesidir. Eğer bir ben şüpheli bulunursa o benin cerrahi olarak çıkarılması ve mutlaka patolojik incelemesinin yapılması gerekmektedir.
Fotoğraf: Michael Sanders
~ 7. Neden bronzlaşıyoruz?
Cildimizde melanin isimli pigmentler bulunmaktadır. Cilt rengini veren bu pigmentler herkeste farklı miktarda bulunur. Bu nedenle açık renkli tenden esmer tene kadar 7 farklı cilt rengi vardır. Bu pigmentlerin sayısı yazın güneşle birlikte arttığı için bronzlaşılır. Bilinçli olarak bronzlaşmak gerekir. Güneşe belirli saatlerde, belirli dinlenme aralıkları vererek çıkmak ve sık sık güneşten koruyucu kremler sürmek gerekmektedir.
~
8. Güneş koruma kremlerini nasıl seçmeliyiz, öncelikli kriterler neler olmalı?
Son yıllarda güneş koruma kremlerinin çeşitliliğinde büyük bir artış var. Hemen hemen çoğu hem ultraviyole A hem de B’ye karşı etkili, bazıları infrarede karşı da etkili ürünler. içerisinde mineral bazlı (çinko oksit), şltre etkili bariyer görevi iyi olan (mexoryl XL vs.) birçok madde bulunmaktadır. Çocuklarda da güvenle kullanılabilen bu ürünleri seçerken cildimizin tipine uygun olan, koruma faktörü en az 15-30 ve üstü olan ürünleri seçmeliyiz.
Fotoğraf: Marcelo Krasilcic
ELLE Güzellik Editörü Esra Özübek'in güneşlenme önerileri
~
9. Hassas ve kuru ciltlere sahip olanların sanırım herkesten daha fazla dikkat etmesi gerekiyor.
Bu tip ciltlerin nemsizlik dışında bazen kızarıklık oluşması veya kılcal damar oluşumuna yatkınlık gibi durumları söz konusudur. Bu nedenle bizim için özel bir yeri vardır. Kullanılan günlük ürünlerin dahi özenle seçilmesi, yaz ve kış aylarının ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Yaz aylarında terlemeyle birlikte ciltte su ve mineral kaybı ortaya çıkabilmekte ancak cilt bu durumu yaz aylarında hafifçe artan yağlılık ile dengeleyebilmektedir. Ter ve yağ bezlerinin kanallarının ortak olması su kaybını dengelemek adına doğal bir savunma sistemidir. Bu doğal koruma sisteminin bozulmaması için aşırı cilt temizlikleri kuru ve hasas olan ciltlere tavsiye edilmez. Ancak haftada bir enzim peelinglerle veya haftada bir veya iki defa haşf glikolik asitli ya da salisilik asitli toniklerle veya maskelerle bakım yapılması, ölü deri birikimi ve yaz mevsiminin getirdiği ciltteki siyah nokta oluşumunun da önlenmesine faydası olur. Bu tip ciltlerin günlük temizliğinde yaz kış sütler tercih edilebilir. Ancak yaz aylarında toniklerle takviye temizlik de yapılabilir. Akşamları kışa göre biraz daha su bazlı ürünlerle nemlendirme yapılabilir, gündüz ise çinko oksit ve titanyum dioksit oranı yüksek olan, C vitamini içermeyen (yazın kullanmak gündüz için uygun olmayabilir) 30 korumalı güneş kremleri kullanılabilir.
~
10. Yağlı ve akneye eğilimli ciltler nelere dikkat etmeli?
Daha önce de bahsettiğim gibi yaz aylarında terle birlikte yağ (sebum) salgısının artması kuru ciltlerin tam tersiprosedürlerle bakımını gerekli kılar. Özellikle bu tip ciltlerin siyah noktalarının, artması veya kapalı komedon denilen beyaz noktaların artması cildin gözeneklerden nefes almasını engelleyebilir ve kullanılan ürünlerle de daha da tıkanmasına-dolmasına sebep olur. Bu nedenle cildi jel veya köpük şeklindeki suyla kullanılan ürünlerle temizlemeli, uygun olan bir tonikle de her akşam arındırmalıyız. Ayrıca cildi haftada bir veya iki defa akşamları antioksidan içerikli hafif soyucu ve nemlendirici etkileri olan peeling maskelerle canlandırabiliriz. Güneş koruyucuların karma ciltlere uygun olan daha likit özellikli ürünleri gündüz tercih edilebilir. Ancak bilinmelidir ki her güneş koruyucu,
özelliği gereği mutlaka bir miktar yağ içerir. Bu nedenle akşamları iyi bir cilt temizliği ile bu ürünlerin de yarattığı yağlılık azaltılmalıdır. Akşam cildin nemlendirilme ihtiyacı olan durumlarda su bazlı hafif vitaminli ürünler kullanılabilir.
ELLE Güzellik Editörü Esra Özübek'in güneşlenme önerileri
~ 11. Olgun ciltler nasıl korunmalı?
Olgun ciltlerin özelliği kollajen ve elastik lişerin yıpranmış olması, fabrika hücreler olan şbroblastların, kronolojik- genetik-hormonal yaşlanma mekanizmalarına uyan şekilde üretimlerini azaltmış olmalarıdır. Bu tip ciltlere önerimiz, C vitamini, E vitamini, hyaluronik asit, retinol, peptidler veya bitkisel anti-oksidanlardan zengin kremlerle geceleri onarımı desteklemek, gündüz ise yine antioksidan özellikli güneş koruyucuları kullanmalarıdır. Ayrıca bu tip ciltlerin daha fazla neme ve daha fazla vitamin ve minerale olan ihtiyaçları yaz aylarında artar. Haftada bir veya iki defa uygulanan bakımlar dışında profesyonel yardımlara da ara vermeden devam etmelerini hatta bu dönemde daha önce danışmadılarsa bir cilt hastalıkları uzmanından destek almalarını tavsiye ederim, çünkü en önemli yaşlandırıcı dış faktör olan güneş, olgun ciltleri çok daha hızlı etkiler. Olgun ciltlerin savunma hücrelerinin desteklenmesi ultraviyole ile savaşmada temel bakım olmalıdır.
~
12. Vücut ve yüz için ayrı ürünler kullanmalı mıyız, neden?
Yüzümüze seçtiğimiz ürün cildimizin yağlı veya kuru oluşuna göre seçilmiş olan likit veya krem formunda bir ürün olabilir. Bu ürünü vücudumuza sürmekte herhengi bir sakınca yoktur. Ancak vücut için alınan bir ürünün yüzümüzde yoğun olup olmadığını kontrol etmemiz gerekir. Vücut için kolay kullanılabilen spray formunda olan ve daha yoğun miktarda ürünler tercih edilebilir.
~
13. Sağlıklı bronzlaşmak ve güneşin zararlarından daha az etkilenmek için nasıl beslenmeliyiz? Havuç, elma vs. gibi besinlerin bu anlamda yararlı olduğu doğru mu?
A vitamininin beta karoten olarak alınmasının vücuda zarar verme etkisi yoktur, depo edilerek karaciğerde toksik etkiye neden olmamaktadır. Ancak bu tip hücreleri koruma özelliği olan vitaminlerin güneşin yarattığı hasarı tamir etmede etkili olduğu bilinmektedir. Bu tip besinlerin güneş banyosu sırasında alınması önerilmez. Güneş sonrası tavsiye edilir. Yazın C vitamini ve çinko minerallerine yönelmek daha doğrudur. Güneşin yarattığı yaşlanma etkilerine karşı antioksidan olarak savaşan bitkiler, meyveler tüketilmelidir. Bol yeşillik, üzüm (çekirdeği de çiğnenerek) ve mor renkli olan meyveler tavsiye edilebilir.
Yazı: ESRA ÖZÜBEK
ELLE Güzellik Editörü Esra Özübek'in güneşlenme önerileri
SON HABERLER
%20copy.jpg)
