Afet çocuklara nasıl anlatılır?
Çocuklar içinde bulundukları yaş dönemine göre afetlerde en çok etkilenen ve korunmaya muhtaç gruplardan biridir.
Çocuklarla ilk olarak afetler hakkında yaş gelişim özelliklerine uygun olacak şekilde, kaygı ve korku yaratmadan sadece doğada böyle şeyler olabileceğine dair bilgi verme amacıyla konuşmak anlamlı olacaktır.
Özellikle küçük çocuklar için konuşmaya ek olarak konuşulanları somutlaştırmak anlamlandırmaya katkı sağlar. Somutlaştırma için kitaplardan, oyunlardan faydalanabilir, resim çizerek anlatabilirsiniz.
Aynı zamanda bir ‘’Acil Durum Planı’’ yapabilirsiniz. Afet anında kendini korumak için nelere başvuracağını konuşmalı, çizmeli ve oyun halinde prova etmelisiniz.
Çocuklarda travmatik deneyim sonrası gözlenebilecek belirtiler nelerdir?
Çocuklar, yaşadıkları çevrenin öngörülebilir, tutarlı ve kendilerine temel bakım veren kişiye rahatça ulaşabilecekleri bir çevre olmasını beklerler. Ancak doğrudan deneyimlenen, başkalarının deneyimine şahit olunan ya da sonradan işitilen travma deneyimleri, çocukların yaşadıkları çevrenin güvenliğine ilişkin algılarını zedeleyebilir, onları travma deneyimine açık hale getirebilir.
Uyku ve yeme alışkanlıklarında bozulmalar, huy ve davranış değişiklikleri, korkular, bebeksi davranışlar, tuvalet alışkanlıklarında gerileme, sebepsiz ağlamalar, irkilmeler, gece korkuları, anneden ayrılamama, yalnız kalamama, yeni korku ve kaygıların ortaya çıkması, oyun oynayamama, oyunlarda depreme ilişkin temaların tekrarı, saldırgan davranma, huzursuzluk, sebepsiz ağrılar, bulantı, içe kapanıklık en belirgin tepkilerdir.
Depremden etkilenmiş çocuklara nasıl destek olabiliriz?
Çocukları, yanlış bilgi vermeden anlayabileceği dilden kısa ve net cümlelerle yaşanan olaylar hakkında bilgilendirmek önemlidir. Soru sormasına izin verin ve sorularına doğru ve basit cevaplar verin. Ona güven verin, güvende hissetmesini sağlayın. Sık sık sevginizi gösterin.
Duygularını ifade etmelerine sabırlı ve ilgili davranarak yardımcı olun.
Uykudan önce birlikte daha fazla zaman geçirin. Gerginliğini azaltıcı faaliyetler düzenleyin. Gündelik alışkanlıklarını sürdürmeye veya eskilerine benzetmeye çalışın (Örneğin, yemek ve uyku saatleri gibi).
Travmanın etkilerinin yoğun olarak yaşandığı günlerde çocuklarla konuşmanın, oyun, resim, hareket ve paylaşım olanakların sunulması çocuklar için değişim ve duygusal destek sağladığı gözlenmiştir.
Yazı: Uzman Psikolog Buket Kamış
