Uzman diyetisyen Nilay Keçeci yeni kitabı “Yeni Bir Başlangıç” ile alternatifli beslenme planları, detoks programları ve yeni fit tarifler paylaşıyor. Kitapta menopozda beslenme, bölgesel zayıflama, stres ve beslenme gibi pek çok önemli konu başlığı da yer alıyor. Biz de Keçeci ile bir araya gelerek baharda nasıl beslenmemiz gerektiğini öğrenmekle kalmadık, aynı zamanda kilo kontrolüne dair önemli ipuçları da aldık.
Baharın gelişiyle birlikte vücudumuzu kış uykusundan uyandırmanın zamanı geldi… Bahar yorgunluğunu atmak ve enerjimizi yükseltmek için beslenme açısından nelere dikkat etmeliyiz?
Bahar geldi ve baharın gelişiyle birlikte aslında yorgunluklar biraz daha artacak. Yazın gelişi ile birlikte de bu (yorgunluklar) azalacak. Ama biz baharı bazı özel besinlerle daha rahat atlatabiliriz. Enerjimizi yükseltmek için haftada mutlaka bir gün somon, bir gün mutlaka baklagillerden nohut tüketebiliriz. Bunları tüketirken yanında mutlaka bol A vitaminli ve C vitaminli yeşil, sağlıklı salatalar olmasına özen gösterebiliriz. Baharda her gün mutlaka çeyrek ya da yarım avokadonun az zeytinyağı ile birlikte tüketilmesini öneriyorum. Muz da baharın vazgeçilmezlerinden biri olmalı. Çünkü muz aynı zamanda bize potasyum ve enerji dengesini de sağlar. Enerjimizin biraz düşük ve uykusuz olduğumuz günlerde protein alımına dikkat etmemiz gerekir.
Detoks kavramı her dönem çok popüler ama bu detokslar gerçekten ne kadar faydalı? İdeal bir bahar detoksu nasıl olmalı?
Bir bahar detoksunda aslında mutlaka protein ve lif aynı yerde olmalı. Dolayısıyla bir bahar detoksu yapmak istiyorsak meyve ve whey proteinleri içeren seçenekleri tercih edebiliriz. Mesela meyvenin yanında peynir veya yoğurt koyabiliriz. Aynı zamanda ceviz gibi bir omega-3 desteği ile yani hem karbonhidrat hem protein hem de yağın olduğu bir tabak tercih edebiliriz. Sıvı detoksları çok önermiyorum. Çünkü sıvı detoksu ile verilen kilolar sonrasında geri alınıyor. Eğer herhangi bir yerde acil şekilde zayıflamamız gerekiyorsa sadece bir gün lifi içerisinde olan ve gerçekten kaliteli sıkılmış olduğuna inandığımız soğuk sıkım sıvı detokslarını kullanabiliriz.
Hızlı kilo verme trendleri sık sık karşımıza çıkıyor. Ancak sağlıklı ve kalıcı kilo vermek için en önemli üç kural ne olmalı?
Üç önemli temel kuraldan bir tanesi kesinlikle beslenme çeşitliliğidir. Yani diyetinizde mutlaka karbonhidrat, protein ve yağ olmalı. Bunlardan biri eksik olduğunda dokular ve hücreler gerekli şekilde beslenemeyeceği için mutlaka verilen kilo geri gelir. İkincisi ara öğün alımıdır. Kişi iki öğün beslenebilir, sorun yok ama yine de ara öğün almak zorunda. Çünkü bölgesel zayıflamanın temelidir ara öğün. Gün içerisinde yeterince ara öğün almazsak acıkacağımız için bir sonraki öğünde yemeğe saldırabiliriz ve bütün beslenme sistemi bozulur. Üçüncü ve en önemli altın kural da spor yapmak. Spor yapmadan beslenmenin bir değeri yok. Evet, sadece beslenme ile kilo kaybederiz ama sıkılaşmak, daha hızlı kilo kaybetmek ve metabolizma hızımızı desteklemek için spor gerekli.
“Intermittent Fasting” (Aralıklı Oruç), keto diyeti, düşük karbonhidrat gibi birçok beslenme modeli duyuyoruz. Sizin en çok önerdiğiniz ve sürdürülebilir bulduğunuz beslenme tarzı hangisi?
Her zaman söylüyorum, yine söyleyeceğim: Akdeniz tipi beslenme. Bu, ödül alan tek beslenme tipi. Bizim öğrendiğimiz, doktorların önerdiği, aslında Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Diyabet Derneği gibi birçok dernekte, birçok fakültede her zaman okutulan, ders niteliğindeki diyet Akdeniz tipi diyet. Hastalıkların tedavilerinde yardımcı olmak için, komplikasyonların önlenmesi için hep Akdeniz tipi diyet tercih edilir. Ama kişiler kilo kaybetmek istediklerinde IF, ketojenik veya düşük karbonhidratlı diyetleri kısa süreli uygulayabilirler. En fazla 7-14 gün arasında bu tarz diyet tiplerini uygulayıp kestiklerinde, bunlarla ilgili bir uzmanla çalıştıklarında da herhangi bir problem olmayacaktır.
Gün içinde tatlı krizlerini daha sağlıklı yönetmek için ne gibi önerileriniz var? Kan şekerimizi dengelemek için nelere dikkat etmeliyiz?
Kan şekerini dengelemek için ara öğün almak, bol su tüketmek ve mutlaka sabah kahvaltısında karbonhidrat, protein ve yağdan zengin bir beslenme çok önemli. Yine de bitter çikolatalarla, hurmalarla ya da çileklerle yapabileceğimiz tariflerle kan şekerimizi aralarda dengeleyebiliriz. Kan şekerimizin çok düşmesi de çok tehlikeli; bu, kalbin durmasına kadar gidebilir. Bu nedenle şekerimiz düştüğünde, hipoglisemiye girdiğimizde gün içerisindeki beslenme dengemizde nasıl değişiklikler yaptığımıza bakmamız gerekiyor.
Diyet yaparken en sık düşülen hatalar neler?
Hatalardan birincisi aç kalmak; asla aç kalmamalıyız. İkincisi spor yapmamak. Spor yapmadan diyet yapılamaz. Evet, ilk başlarda diyetinize uygun gitmek adına ve diyete alışmak adına spor yapmayabilirsiniz ama sonra hayatımızın sonuna kadar spor yapmak zorundayız. Özellikle en sık düşülen hatalardan bir tanesi, fit tariflerin ya da glütensiz veya laktozsuz beslenmenin önemi. Sürekli olarak herhangi bir kronik hastalığımız olmadığında glütensiz veya laktozsuz beslenirsek bıraktığımızda mutlaka farklı bir yerde hasar meydana gelecektir. Ayrıca fit tariflerden istediğimiz kadar yiyemeyiz, bunların da bir kalorisi vardır. Dolayısıyla bunları da mutlaka porsiyonlamak gerekir. Diyette yapılan en büyük hatalardan bir tanesi de başkalarının listelerini kullanmak. Bir reçete kişinin kendi kişisel özellikleri, kan tahlilleri, hastalıkları ve kendi sosyal hayatına göre yazılır.
Nilay Keçeci’den FINDIKLI FİT TOPLAR
Malzemeler
• 10-12 adet hurma
• 3 yemek kaşığı yulaf unu
• 1 tatlı kaşığı kakao
• Fındık
• Fındık ezmesi
• Şekersiz sütlü çikolata veya bitter çikolata
Yapılışı
Hurmaları biraz sıcak suda bekletip süzün. Yulaf unu ve kakaoyu ekleyip
rondoda kıvam alana kadar çekin. Elde ettiğiniz hamuru parçalara ayırıp
elinizle yassılaştırın, üzerine bir çay kaşığı kadar fındık ezmesi sürüp bir
bütün fındık koyup yuvarlayın. Aynı zamanda çikolatayı benmari usulü
eritin. Fındıkları rondo ya da bıçak yardımıyla ufalayın. Erittiğiniz çikolata
ile ufaladığınız fındıkları birleştirin. Hazırladığınız topları çikolataya
bulayın. Bir süre dolapta bekletin ve sonra afiyetle yiyin.
Röportaj: Damla Durak
ELLE Türkiye Nisan 2025 sayısından alınmıştır.
