BANA DEMİR GEREK
Sizde de demir eksikliği olabilir
ELLE ONLINE
19 Temmuz 2013
—Fotoğraf: Mountford James
~
Kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobin, oksijeni akciğerden alarak hücrelere taşıyor. Ayrıca enerji dönüşümü sonucunda üretilen karbondioksitin hücrelerden akciğerlere taşınmasını da üstleniyor. Bu kan hücrelerinin ortalama yaşam süresiyse 120 gün ve bu sürenin sonunda hücreler parçalanıp ölüyor. Artakalan demirin önemli bir bölümüyse yeniden kullanılıyor. Bu sistemin aksamadan işlemesi bizi ciddi bir demir eksikliğiyle karşılaşmaktan koruyan bir güvence. Ne var ki vücudunuz kaybettiği hücrelerle birlikte sürekli
—Fotoğraf: Runen Afanador
~
demir kaybediyor. Bu durumun biraz daha fazlasını da kadınlar yaşıyor. Ergenlik çağıyla birlikte her ay belirli dönemlerde kan kaybetmeye başlayan kadınlar besinlerle yeteri kadar demir alamadıkları ya da bu dönemlerde fazla miktarda kan kaybettiklerinde demir eksikliğine yakalanıyorlar. Besinlerle yeteri kadar demir alamayanlarda uzun bir süre sonra şu veya bu nedenle demir eksikliği ortaya çıkabiliyor. Sık doğum yapan ve her hamilelik süresinde bedenindeki demiri bebeğiyle paylaşan annelerin de demir eksikliğine yakalanma riski yüksek. Tekrarlayan basur ve ülser kanamalarının
~
ya da sık kanayan bağırsak damar yumaklarının ve damar çatlamalarının da demir eksikliğine yol açabileceği biliniyor. Yeteri kadar demir tüketmez veya kanamalarla demir kaybederek demir eksikliği problemine yakalanırsak vücudunuz enerji üretiminde sorunlar yaşanıyor. Bu durumun ilk belirtisi yorgunluk. Bu sorun bir süre sonra dikkat kaybı, unutkanlık, uyku hali, halsizlik şeklinde dallanıp budaklanıyor. Bu kadarla kalsa iyi. Zamanla demirin üstlendiği diğer süreçler de bozuluyor. Tırnak çukurlaşmaları, kırılmaları, çatlamaları, saç dökülmeleri ve cilt sorunları başlıyor. Birkaç adımda nefes nefese kalıp tıkanmalar, bir-iki basamak çıkınca başlayıveren çarpıntılar da önemli işaretler. Sorun daha da ilerlerse dilde kızarmalar ve yanmalar hatta yutma sorunları bile başlayabiliyor.
~
Genç kız ve kadınların erkeklere oranla her ay düzenli olarak demir kaybetmelerine yol açan kan kayıpları sebebiyle (adet kanamaları) demir eksikliğine karşı çok daha uyanık olmaları gerekiyor. Beslenme planları yapılırken demirden zengin besinlere öncelik verilmeli. Demir eksikliğine bağlı kansızlıkla ilgili şikayeti olanlar bir dahiliye doktoruna başvurmalı ve laboratuvarda kan sayımı yaptırmalı. Uzun süren ağır rejimlerin de ağır demir kayıplarına yol açtığı unutulmamalı. Yağsız kırmızı etten başka siyah derisiz tavuk eti de demir içeriyor.
~
Zenginleştirilmiş kahvaltılık tahıllarda, soya fasulyesinden yapılmış yiyeceklerde, ıspanakta, kuru fasulyede, siyah erikte, diğer tahıl ve bakliyat grubu yiyeceklerde, koyu yeşil sebzelerde, yulaf ezmesi ve kepekli makarnada da yeteri kadar demir mevcut. Demirden zengin besinleri yeşil biber, portakal suyu, çilek, greyfurt, kavun gibi C vitamininden zengin besinlerle birlikte yemek gerekiyor. Bitkisel ve hayvansal kaynaklı demirden zengin besinlerin birlikte yenmesi vücudun demirden yararlanmasını kolaylaştırıyor.
Doktorunuz önermedikçe demir hapları kullanmak yanlış.
SON HABERLER
