Bugün artık koronavirüs hayatımızın gerçeği… 7 Nisan itibarıyla dünya üzerinde 1 milyon 348 binden fazla kişide koronavirüs tespit edildi. Kovid-19 kabusu nedeniyle 74 bin 795 kişi hayatını kaybetti. Peki, bu kötü hikaye nasıl başladı? En başa geri dönelim…
‘HASTA SIFIR’ KİMDİ? İLK HASTA KİM OLABİLİR?
Çin’de başlayan salgın dünyanın çok büyük bir bölümüne hızla yayıldı. Koronavirüs oldukça bulaşıcı; öyle ki İstanbul’da bir kişinin 16 kişiye bulaştırabildiği açıklandı. Peki, hastalık tespit edilebilen ilk insan kimdi? En baştan söyleyelim… Tam olarak bilmiyoruz ancak farklı iddialar var…
Vuhan’daki deniz ürünleri ve vahşi hayvan pazarında çalışan 57 yaşındaki seyyar karides satıcısı Wei Guixian virüsü kapan ilk kişi olabilir…
İddia Wall Street Journal’dan. 57 yaşındaki kadının hikayesi şöyle: Wei Guixian 10 Aralık’ta işinin başındaydı. Soğuk algınlığı benzeri semptomlar gösterdi, küçük bir kliniğe yürüdü; daha sonra işinin başına geri döndü… Bu süreçte muhtemelen çok fazla kişiye de virüsü bulaştırdığı sanılıyor.
Çince yayın yapan The Paper’e konuşan Wei Guixian o gün için “Kendimi bir parça yorgun hissediyordum ancak bu önceki yıllardaki gibi bir yorgunluk değildi. Her kışı genelde griple geçiririm. Bunu da öyle bir grip sandım” diyordu.
Guixian 11 Aralık’ta yerel kliniğe gitti, iğne yapıldı ancak daha iyi hissetmeyince bu kez Wuhan’da daha büyük bir hastaneye gitti.
Guixian “Doktor neyin yanlış olduğunu belirleyemedi, ilaç verdi. Fakat ben daha kötü hissetmeye başladım” diyordu.
16 Aralık’ta bu kez Wuhan’ın en büyük hastanelerinden birine gitti. Bu kez doktor hastalığını ‘amansız’ olarak tanımlayacaktı. Doktor, Wuhan’daki pazardan başka kişilerin de benzer semptomlarla başvurduğu bilgisini paylaşacaktı.
Seyyar satıcı kadın doktorların hastalık ile deniz ürünleri pazarı arasındaki bağlantıyı keşfetmesinin ardından karantinaya alındı.
Guxian deniz ürünleri pazarında hastalığı yaymaya başlayan ilk 27 kişi arasında yer alıyor.
‘TUVALETTEN KAPMIŞ OLABİLİRİM’
Ocak ayında taburcu oldu, virüsü, pazarda et satıcıları ve diğerlerinin kullandığı ortak tuvaletten kapmış olabileceğini söyledi.
Guixian sıfır numaralı hasta olabilir mi? Aslında bu sorunun yanıtı bilinmiyor.
PEKİ, DAHA ERKEN DÖNEMDE HASTALAR OLABİLİR Mİ?
Bilmiyoruz çünkü farklı iddialar da var… Örneğin virüsün ilk olarak 17 Kasım’da hem de birkaç kişide görüldüğü iddiası da var.
İlk hastanın kim olduğunu belirlenmesi, virüsün nasıl yayıldığının kesinleşmesi için de oldukça önemli.
Peki, 17 Kasım iddiası neydi?
South China Morning Post gazetesi Covid-19 hastalığına yakalanan ilk kişinin, 2019 yılının 17 Kasım’ında tespit edildiğini iddia etmişti.
Haberde o tarihte beşi kadın, dördü erkek dokuz kişinin hastalığın belirtileriyle hastanelere başvurduğu yazılı. İddiaya göre yaşları 39 ila 79 arasında değişiyordu. Ve ilk vakanın 17 Kasım’da Hubey eyaletinden başvurduğu, 55 yaşında olduğu öne sürülüyor.
Çin yönetimi, Dünya Sağlık Örgütü’nü ilk kez 31 Aralık 2020’de bilgilendirdi. Ama gazetenin haberine göre, o tarihe kadar yüzlerce kişi virüse yakalanmıştı bile…
SALGININ İLK GÜNLERİ… NASIL YAYILDI?
Peki, resmi açıklamalara göre Covid-19 gün gün nasıl yayıldı? İşte koronavirüsin erken dönem kronolojisi:
-12 Aralık: Virüs ilk olarak Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde 12 Aralık’ta tespit edildi. Huanan Deniz Ürünleri Pazarı ile teması bulunan 27 kişide daha adı konmamış hastalığın görüldüğü belirtildi.
-1 Ocak: Huanan Deniz Ürünleri Pazarı 1 Ocak’ta söz konusu gizemli hastalık nedeniyle kapatıldı.
-9 Ocak: Çinli bilim insanları, 9 Ocak’ta söz konusu hastalığı yeni tip koronavirüsü olarak tanımlayacaktı.
-11 Ocak: Çin’de ilk can kaybı yaşandı.
-14 Ocak: Çin dışında ilk kez görüldü, Tayland hükümeti Vuhan’dan gelen bir kişide virüs tespit edildiğini duyurdu.
-16 Ocak: Virüs bu kez Japonya’da görüldü.
-22 Ocak: Çin’de toplam koronavirüs vaka sayısı 440’a, ölü sayısı 9’a çıktı.
ABD’DE İLK VAKA NE ZAMAN GÖRÜLDÜ?
21 Ocak: ABD’de teyit edilen ilk vaka 21 Ocak’ta görüldü. Söz konusu hastanın Washington’dan salgının yayıldığı Wuhan’a seyahat eden 35 yaşındaki bir erkek olduğu duyuruldu.
AVRUPA’DA İLK NE ZAMAN GÖRÜLDÜ?
25 Ocak: Koronavirüs ilk kez Avrupa’da görüldü. Avrupa’da virüsle tanışan ilk ülke ise Fransa’ydı…. Fransız Sağlık Bakanı virüsün bulaştığı iki kişinin Paris ve Bordeaux şehirlerinde olduğunu açıklamıştı. 48 yaşındaki hastanın Çin’in Vuhan bölgesinden yeni geldiği, Hubei eyaletinden gelen diğer Çinli hastanın da 80’li yaşlarda olduğu açıklandı. Avrupa’da koronavirüs nedeniyle ilk ölüm de Fransa’da yaşandı. 25 Ocak’tan itibaren Paris’te karantinada tutulan 80’li yaşlardaki Çinli turist 15 Şubat’ta hayatını kaybetti.
ACİL DURUM İLAN EDİLDİ
30 Ocak: Dünya Sağlık Örgütü, 30 Ocak’ta salgın nedeniyle ‘Acil Durum’ ilan etti.
ÇİN DIŞINDA İLK ÖLÜM
2 Şubat: Çin dışında koronavirüs nedeniyle ilk ölüm Filipinler’de yaşandı. 44 yaşındaki bir kişi, koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Çin'in Vuhan şehrinden geldiği belirtilen Çinli adamın Filipinler'e gelmeden önce virüsü kaptığını duyurdu.
VİRÜSÜN ADI KONDU: COVİD-19
11 Şubat: Dünya Sağlık Örgütü hızla yayılan bu yeni koronavirüsün ‘Covid-19’ olarak adlandırılacağını açıkladı.
TÜRKİYE’DE İLK VAKA
11 Mart: Türkiye’de ilk koronavirüs vakası 11 Mart’ta gece yarısı açıklandı. Sağlık Bakanı gelişmeyi şu sözlerle duyurdu: Size üzücü ama korkutucu olmayan haberi bildirmek istiyorum. Bugün akşam saatlerinde koronavirüs şüphesi olan bir vatandaşımızın test sonucu pozitif çıktı.
Tanı, yüksek ateş ve öksürük şikayetinin sebebinin araştırılması sonucu konulmuştur. Hastanın virüsü Avrupa teması üzerinden aldığı bilinmektedir. Dış dünyadan tamamen izole edilmiştir. Hasta bir erkektir ve genel durumu iyidir. Aile bireylerinin hepsi ve yakın çevresindeki tüm bireyler bu anlamda gözetim altındadır ve her biri şüpheli kabul edilmiştir. Bu ülkemizde görülen ilk vakadır.
PANDEMİ İLAN EDİLDİ
12 Mart: Dünya Sağlık Örgütü Covid 19’u pandemi ilan etti… O gün Dünya Sağlık Örgütü Genel Sekreteri Tedros Adhanom Ghebreyesus, 11 Mart itibarıyla 114 ülkede 118 bin vakanın görüldüğünü ve 4 bin 291 kişinin hayatını kaybettiğini açıklayacaktı…
VE BUGÜN…
7 Nisan itibarıyla parmakla sayılabilecek kadar az ülke dışında tüm dünyanın her bölgesinden her gün yeni Coronavirüs vakaları bildiriliyor.
Artık her yeni saat, her yeni gün onbinlerce yeni vaka ‘Koronavirüs istatistiklerine’ ekleniyor…
SÜPER TAŞIYICILAR HAKKINDA BİLMENİZ GEREKEN HER ŞEY
CORONA VİRÜSE KARŞI BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİZİ GÜÇLENDİRMENİN 8 YOLU
